پیام شیعه | Shia

حدیثِ جعلی گنجِ پنهان در مثنوی مولانا
جهان بینی مولانا در مثنوی و پارادایم فکری او بر اساس حدیثِ گنج پنهان ( کُنتُ کَنزاً مَخفیّاً ) قرار دارد که البته این موضوع ، فصلِ مشترک عرفا در تصوف محسوب می گردد . مولوی درباره ی چرائی آفرینش با محوریتِ همین حدیث ، اینگونه سروده :

      گنجِ مخفى بُد ز پُرّى جوش كرد
      خاك را سلطانِ اطلس‏ پوش كرد
بدیع الزمان فروزانفر درباره حدیث فوق در کتاب ( شرح احادیثِ مثنوی ) می گوید :

این حدیث ، سخن پیامبر (ص) نبوده و فاقد هرگونه سند است و علمای اهل سنت مانند : ابن تیمیه ، زرکشی و ابن حجر به این موضوع تصریح نموده اند .

👈برای مشاهده ی ( سند 1  ) (  سند 2  ) و  ( سند 3  ) کلیک کنید . 👉

ابتدا به نظراتِ علمای شیعه درباره ی حدیث مزبور از لحاظ سند و متن اشاره نموده و در ادامه آرای علمای اهل سنت را متذکر خواهیم شد :

( 1 ) - علامه نمازی شاهرودی در مستدرک سفینة البحار فرموده : و الحدیث المعروف ( کُنتُ کَنزاً مَخفیّاً ... ) من الموضوعات . یعنی حدیث مزبور از احادیث جعلی و ساختگی است .

( 2 ) - علامه شهاب الدین نجفی مرعشی نیز در تعلیقه ی احقاق الحق ، حدیث مزبور را جعلی دانسته و از کسانی که علیرغم مجعول بودنش ، اقدام به شرح آن نموده اند ابراز تعجب کرده .

( 3 ) - دکتر شهیدی در شرح مثنوی می گوید : این حدیث را در مجموعه احادیثِ قُدسی نیافتم و بعید نیست که سخن مشایخ صوفیه باشد (( که به نامِ حدیث به پیامبر (ص) نسبت یافته ))

( 4 ) - علامه جعفری نیز در شرح مثنوی ، حدیثِ جعلی مزبور را نه تنها از نظر سند ، بلکه از لحاظ محتوی مورد نقد قرار داده و می گوید : کلمه ی ( مَخفی ) در هیچکدام از منابع لغت عرب نیامده ، زیرا ماده ی ( خَفی ) ، لازم است و مفعول از آن ساخته نمی شود و از لحاظ معنا نیز قبل از خلقت ، کسی نبوده که خدا از آنها پنهان بوده باشد

( 5 ) - علامه شعرانی نیز در تعلیقه ی خود بر شرح اصول کافی ( ملاصالح مازندارنی ) می فرماید : لازمه ی این حدیث ، استکمال بالغیر است که خدا از آن منزّه است .

👈 برای مشاهده ی (  سند 1  ) (  سند 2  ) ( سند 3   ) (  سند  4/1 ) ( سند  4/2  ) و ( سند 5  ) کلیک کنید . 👉

علمای اهل سنت نیز بالاجماع ، حدیث مزبور را جعلی و ساختگی می دانند که ذیلاً به آرای برخی از آنها اشاره می نمائیم  :

( 1 ) - آلبانی که از بزرگترین محدثان اهل سنت است می گوید : اجماع و اتفاق نظر علمای اهل سنت این است که این حدیث نه تنها اصلی ندارد ، بلکه جعلی و ساختگی است .

( 2 ) - جلال الدین سیوطی در ( تدریب الراوی ) و نیز کتاب ( الدُّرر المنتثره ) می گوید : باطلٌ لا اصل لها و لیس من کلام النبی (ص) یعنی : این حدیث بی اصل و باطل بوده و سخن پیامبر (ص) نیست .

( 3 ) حارث مُحاسبی علیرغم اینکه خودش ، عارف مسلک است در کتاب ( فهم القرآن ) می گوید : عبارتِ ( کُنتُ کَنزاً مَخفیّاً ... ) از سخنان بی ارزش و جعلیاتی است که به پیامبر (ص) نسبت داده اند .

( 4 ) - محی الدین عربی که مؤسس عرفان نظری است با اعتراف خود ، پرده از واقعیت برداشته و در فتوحات مکیه ، گفته :

 ( ورد في الحديث الصحيح كشفاً، الغير الثابت نقلاً عن رسول الله عن ربه - جل و عزه - انه قال ما هذا معناه: كنت كنزاً مخفیاً لم اعرف ...)

یعنی : این حدیث هیچگونه سندی ندارد و از طریقِ نَقل نرسیده ، بلکه این حدیث ، از راه مکاشفه به عرفا رسیده است

👈برای مشاهده ی ( سند 1 )  ( سند 2 ) ( سند 3 ) ( سند 4 ) کلیک کنید . 👉

سایر علمای اهل سنت از جمله : زَرکَشی در ( اللّآلی المنثوره ) ، ابن تیمیه در ( احادیث القُصّاص ) ، علامه برهان الدین البقاعی در ( مصرع التصوف ) و عبدالسّلام عَلوُش در ( الجامع فی الاحادیث القُدسیه ) نیز حدیثِ گنج پنهان ( کُنتُ کَنزاً مَخفیّاً ... ) را فاقد هرگونه سند صحیح یا ضعیف و از احادیث جعلی و ساختگی می دانند .

👈برای مشاهده ی (  سند 1 ) (  سند 2 ) ( سند 3 ) ( سند 4  ) کلیک کنید . 👉

عده ای از مریدان و ارادتمندانِ مولوی ، با اذعان به غیر قابل دفاع بودنِ اشکالاتِ ( سند و متنِ ) حدیثِ جعلی مزبور ، بطور مذبوحانه و از بابِ توجیه معنای صحیح برای آن ، به آیه ی (56 ذاریات) (وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ ) استناد نموده اند .

👈اما در قبالِ این پرسش که به جای آن عبارتِ ساختگی و مجعول ، چرا در ابتدا همین آیه ی شریفه را مبنای پارادایمِ خود قرار نداده اید به سکوتی مرگ بار فرو می روند .

🔘چگونه می توان مثنوی مولانا را که کُلِکسیونی از احادیثِ جعلی است ، به عنوانِ ( اُصولُ اصولِ اصولِ الدّین ) تلقّی نموده و پارادایم فکری او را نیز که سنگِ زیربنایش ( حدیثِ جعلی گنجِ پنهان ) است ، بسطِ شریعتِ محمدی (ص) دانست

🔘 وقتی مبانی بنیادی و ریربنای عرفان متکی و مبتنی بر احادیث جعلی است ، سخن گفتن از سایر مباحث فرعی عرفان ، مصداقی عینی ابیات ذیل خواهد بود :

    خانه از پای بست ویران است

    خواجه در فکر نقش ایوان است

برگرفته از دروسِ نقدِ تصوف ، سید رضا نوعی ( حکیم )

مولوی ، حدیثِ سَفینه (کشتی) را که از پیامبر (ص) و در شأنِ اهل بیت (ع) روایت شده و مورد اتفاق شیعه و اهل سنت است تحریف نموده و بجای کلمه ی ( اهلِ بیت ) ، ( اصحاب ) را جایگزین نموده است

بهرِ این فرمود پیغمبر : که من              
 همچو کشتی ام به طوفانِ زَمَن

    ما و  ( اصحابیم ) چون کشتیِ نوح        
هر که دست اَندَر  زَنَد ، یابد فُتوح

📚(( مثنوی معنوی ، دفتر چهارم  ص 544)) ،((تصویر فوق 👆))

حدیثِ ( سَفینه )، در منابع موثق اهل سنت ، در همه ی موارد ،با واژه ی ( اهل بیتی ) و یا با عبارتِ ( عترتی ) آمده که ذیلاً  به نمونه ای از آن اشاره می گردد :

🔘حاکم نیشابوری که از بزرگترین محدثان اهل سنت است ، حدیث سفینه را اینگونه روایت کرده :

... سمعت أباذر يقول ، سمعت رسول الله صلى الله عليه وسلم يقول :

 (👈 : مَثَلُ أَهْلِ بَيْتِي 👉 مَثَلِ سَفِينَةِ نُوحٍ ، مَنْ رَكِبَهَا نَجَا وَ مَنْ تَخَلَّفَ عَنْهَا غَرِق )

ترجمه : ابوذر می گوید ، از پيامبر اكرم صلّی الله عليه و آله شنيدم كه می‌فرمود :

👈. مَثَلِ اهلِ بيتِ من 👉همچون كشتیِ نوح است كه هر كس بر آن سوار گشت نجات يافت و هر كس از آن روی گرداند غرق خواهد شد.

💥حاكم نیشابوری ، در ذیل این روايت ، به صحیح بودن آن تصریح نموده و گفته است:

📖(حديث صحيح على شرط مُسلِم وَ لَم يخرجاه)

📚(( المستدرک ، حاکم نیشابوری ج2 ص373 )) ، ((تصویر فوق 👆 ))

✔️حدیث سفینه در منابع معتبر اهل سنت نقل شده از جمله :

📚(أحمد بن حنبل، فضائل الصحابة: ج2 ص785 ) ، ( المعجم الکبیر طبرانی ج3ص45) (الصواعق المحرقة: ج2 ص 446)، ( المناوي، فيض القدير: ج5 ص660)

به راستی انگیزه ی مولوی از تحریفِ حدیثِ سَفینه و حذفِ  (اهل بیتی )  و جایگزین نمودن ( اصحابی ) در حدیث مزبور چیست

اگر مولوی واقعا سُنّی مذهب است پس چرا حدیثِ مذکور را همانند اهل سنت با عبارت  ( اهل بیتی )  یا ( عترتی ) نیاورده

به قول بعضی از پیروان و مریدانِ مولوی ، او شیعه ای است که از روی تقیه برخی حرف ها را زده ،

👈حال آنکه مقتضای تقیه  آن است که شخص ، عقیده ی خود را پنهان داشته و مطابقِ عقاید مخالفین سخن گوید ، اگر واقعا مولوی تقیه می کرده ، حداقل می بایست حدیث فوق را همانند اهل سنت با همان عبارات ( اهل بیتی ، عترتی) نقل می کرد ، نه اینکه از رویه ی آنها فراتر رفته و حدیث را تحریف نماید .

این در حالی است که امام محمد شافعی ، که یکی از رؤسای اربعه ی اهل سنت است ، در شعر معروفش به همین حدیث اشاره کرده و صراحتاً می فرماید از نظر من ، اهل بیتِ پیامبر(ص) ، بمنزله ی کشتی نجات هستند و من با نام خدا ، به آنها پناه آورده ام .
 

رَکبتُ عَلی اسمِ الله فِی سُفُنِ النَّجىٰ
 وَ هُم اَهلِ بَیتِ المُصطَفی خاتَمِ الرُّسُل

👈 برگرفته از دروسِ شرح و نقدِ مثنوی سید رضا نوعی (( حکیم ))
 

گفت پیغمبر که اصحابی نُجوم                  
رهروان را شمع و شیطان را رُجوم

📚(( مثنوی معنوی مولانا دفتر اول بخش 161))
مولوی در بیت فوق می گوید ، معنی سخنِ پیامبر (ص) که فرموده : اصحابِ من مانند نُجوم ( ستارگان آسمان ) هستند این است که ، اصحابِ ایشان مثلِ شمع ،موجبِ هدایتِ مردم می باشند .

🔘حدیثی را که مولوی در بیتِ بالا بدان استناد نموده و آنرا با دیده ی قبول نگریسته ، حدیثی جعلی است که مدعی است پیامبر (ص) فرموده :

 اصحابِي کَالنُّجوم ، بِأيُّهُمُ اقتَدَيتُم اِهتَدَيتُم.

یعنی : اصحابِ من مانند ستارگان هستند که به هر کدام از آنها اِقتداء کنيد ، هدايت خواهيد شد.

حدیثِ مزبور را نه تنها شیعه ، بلکه عموماً علمای اهلِ سنت بعنوان حدیثی ناصحیح و کِذب ، تلقّی نموده و به جعلی بودن آن تصریح نموده اند :

🔘محمد ناصر الدین آلبانی که اهل سنت به ایشان لقبِ ( بُخاری زمان ) داده اند می گوید :(لا یصح : واه، جداً و موضوع )

👈 حدیث «اصحابی کالنجوم...» صحیح نبوده و حدیثی پوچ ، واهی و جعلی است.

📚(( کتاب صفة صلاة النّبی ، ج 1 ص 59)) (( تصویر فوق 👆))

🔘سایر علمای اهل سنت مانند : ابوبکر بزّار ، ابن عبد البر ، احمد بن حنبل ، ابن حزم اندولسی ، ابن قیم جوری ... نیز در منابعِ ذیل ، حدیثِ مزبور را باطل ، جعلی و ناصحیح می دانند :

📚(( تلخيص الحبير ابن حجر، ج4، ص  191- جامع بيان العلم، ج2، ص 90-  سلسلة الأحاديث الضعيفة الباني، ج1، ص 79- الاحكام ، ابن حزم ، ج 5 ، ص642 -  إعلام الموقعين عن رب العالمين ، ج2 ص 361))

حدیثِ ( اصحابی کالنُّجوم ) توسط دشمنان اهل بیت (ع) ، در مقابلِ حدیثِ صحیح ، مُتواتر و مورد اتفاقِ شیعه و اهل سنت  که موسوم به حدیث ( اَمان ) می باشد ، جعل گردیده تا به زَعمِ باطلِ خود ، اصحاب را ، هم شأنِ اهل بیت (ع) معرفی کنند

🔘 محدث بزرگ اهل سنت ( حاکم نیشابوری ) حدیث مُتواتر و صحیح (اَمان ) را اینگونه روایت نموده :

🌹 قالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آله :
 
" النُّجُومُ أَمَانٌ لِأَهلِ الأَرضِ مِنَ الغَرقِ، وَ أَهلُ بَیتِی أَمَانٌ لِأُمَّتِی مِنَ الإِختِلاَفِ، فَإِذَا خَالَفَتهَا قَبِیلَه مِنَ العَرَبِ اِختَلَفُوا فَصَارُوا حِزبَ اِبلِیس "

((هذا حديث صحيح الإسناد ))

یعنی : همان‌گونه که ستارگانِ آسمان مایه ی امان مردم از غرق شدن می باشند ، اهلِ ‌بیتِ من نیز مایه ی امان و هدایتِ اُمَّتِ من از اختلاف و گمراهی هستند ، اما اگر قومی از عرب با آن‌ها مخالفت ورزد ، آن قوم سرکِش به حزب شیطان مُبدّل خواهند شد .

👈 حاکم نیشابوری در ذیل حدیث فوق ، به صحیح بودن آن ، تصریح نموده  . (( تصویر فوق 👆))

📚(( المستدرک علی الصحیحین ج 3 ص 162)).

علیرغم آنهمه انحرافتِ مولوی ، متأسفانه عده ای (مانند دکتر سروش ) در تجلیل وی آنقدر غُلوّ  می کنند که حتی مدعی هستند مثنوی او ( فقه الله الاکبر ) است و تصریح می نمایند که به مولوی همانند انبیاء وحی می شده و شریعتِ محمدی (ص) به وسیله ی ایشان بَسط یافته

👈 لابُد این اشخاص ،سخنانِ رکیک و شرم آوری که مولوی در مثنوی آورده و حدیثِ جعلی فوق را نیز از کرامات و وحیِ ربّانی و فیوضاتِ سبحانی به جناب مولوی می دانند .

برگرفته از دروسِ نَقد و شرح مثنوی ،سید رضا نوعی ((حکیم))