پیام شیعه | Shia

✍️یکی از مهمترین چالش های مکتب ابن عربی ، انحرافات فکری ، تناقض گویی و رطب و یابس بافتن های او درباره مهدی موعود (عج) و ختم ولایت و از سوی دیگر برخورد دوگانه پیروان او با این موضوع می باشد .

🔘 عده ای از بزرگان عرصه عرفان و مروجانِ اندیشه های محی الدین عربی همانند : سید حیدر آملی از متقدمین و سید جلال الدین آشتیانی نیز از متأخیرین ، افکار وی را در مسئله مهدویت و ختم ولایت ، به شدت مورد نقد قرار داده و رویکرد ابن عربی را مغایر با آموزه های مکتب تشیع می دانند .

 🔘در مقابلِ گروهِ اول ، می توان از قلیل افرادی مانند آقای محمد حسن وکیلی نام برد که در کتاب محی الدین عربی شیعه خالص ( ص 196 ) ، دیدگاه انحرافی ابن عربی را درباره مهدی موعود (عج) ، نگاهی شیعی پنداشته و با کمال تعجب می گوید :

  ( ... چهره و قالب مهدویت در شیعه اینگونه است که جناب ابن عربی توصیف نموده است ... ) 😳

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

🛑در این مقاله که چهارمین نقد نگارنده بر کتاب (محی الدین عربی شیعه خالص) می باشد ، ضمن واکاوی و تحلیل انتقادی از آراء و نظرات ابن عربی در موضوع مهدویت و ختم ولایت ، خلاف واقع بودن نظریه آقای وکیلی را در این باره مشخص خواهیم نمود .

🔴مهترین آراء انحرافی ابن عربی درباره مهدی موعود (عج) و نیز خاتم الولایه به شرح ذیل می باشد :

1️⃣ - محی الدین عربی برخلاف اجماع شیعه و اهل سنت ، مدعی است که هنگام نزول حضرت عیسی (ع) ، مهدی موعود (عج) در نماز به مسیح اقتدا می کند . حال آنکه شیعه و سنی متفقاً براین باورند که حضرت عیسی در نماز به حضرت مهدی (عج) اقتدا می کند .

        او در فتوحات مکیه  ( ج 6 ص 51 ) و ( ج 3 ص 327) می گوید : 

( ... ينزل عليه عيسى ابن مريم بالمنارة البيضاء بشرقي دمشق بين مهرودتين متكئا على ملكين ملك عن يمينه و ملك عن يساره يقطر رأسه ماء مثل الجمان يتحدر كأنما خرج من ديماس و الناس في صلاة العصر فيتنحى له الإمام من مقامه فيتقدم فيصلي بالناس يؤم الناس بسنة محمد ص يكسر الصليب و يقتل الخنزير و يقبض اللّٰه المهدي إليه طاهرا مطهرا ...)

یعنی : عیسی بن مریم(ع) در هنگام نماز عصر فرود می آید ، امام ( مهدی موعود ) از مقام امامتِ خود در نماز براي عیسی کناره می گیرد و به عیسی اقتدا می کند و عیسی نیز بعنوان امام جماعت با مردم نماز می خواند و به سنت حضرت محمد(ص) بر مردم امامت می کند... و خدا مهدي(عج) را به سوي خود پاك و پاکیزه قبض روح می کند .

👈برای مشاهده سند ( اینجا ) و ( اینجا ) کلیک کنید. 👉

تبصره :

نظر ابن عربی درباره اقتدای مهدی موعود (عج) در نماز به عیسی (ع) ، نه تنها در تضاد با مبانی مسلمِ مکتبِ تشیع می باشد بلکه مغایر با دیدگاه علمای اهل سنت نیز هست ، و از آنجا که نظر شیعه در این زمینه اظهر من الشمس می باشد لذا بمنظور اجتناب از اطاله کلام ، در این خصوص فقط به ذکرِ دو حدیث از رسول اکرم (ص ) و امام باقر (ع) بسنده نموده و سپس چند نمونه از آراء علمای مشهور اهل سنت را نقل می نمائیم :

🔵علامه مجلسی (ره ) در بحارالانوار ( ج 14 ص 348 و 349 ) روایت نموده :

🔘عن النبي (ص) قال : من ذريتي المهدي إذا خرج نزل عيسى بن مريم لنصرته فقدمه و صلى خلفه.

پیامبر (ص) فرمودند : مهدی از ذریه ی من است و هنگامیکه خروج نماید عیسی بن مریم برای یاری نمودن او نازل می گردد و در در نماز به مهدی اقتدا می کند .

🔘 أبِي جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: يَا خَيْثَمَةُ سَيَأْتِي عَلَى اَلنَّاسِ زَمَانٌ لاَ يَعْرِفُونَ اَللَّهَ مَا هُوَ وَ اَلتَّوْحِيدَ حَتَّى يَكُونَ خُرُوجُ اَلدَّجَّالِ وَ حَتَّى يَنْزِلَ عِيسَى اِبْنُ مَرْيَمَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ مِنَ اَلسَّمَاءِ وَ يَقْتُلَ اَللَّهُ اَلدَّجَّالَ عَلَى يَدَيْهِ وَ يُصَلِّيَ بِهِمْ رَجُلٌ مِنَّا أَهْلَ اَلْبَيْتِ أَلاَ تَرَى أَنَّ عِيسَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ يُصَلِّي خَلْفَنَا وَ هُوَ نَبِيٌّ إِلاَّ وَ نَحْنُ أَفْضَلُ مِنْهُ .

امام باقر (ع) فرمودند : ای خیثمه  زمانی بر مردم فرا خواهد آمد که نمی دانند خدا و توحید چیست؛ تا این که دجال خروج کند و عیسی بن مریم(ع) نزول نماید و خداوند دجال را به دستان وی بکشد و مردی از بین ما اهل بیت بر آنان نماز گزارد. آیا نمی بینی عیسی بن مریم(ع) با این که پیامبر است، پشت سر ما اهل بیت نماز می خواند. پس ما اهل بیت افضل از او هستیم.

👈برای مشاهده ( اینجا ) و ( اینجا )  کلیک کنید .👉

🔵نظرات علمای اهل سنت درباره اقتدای عیسی در نماز به مهدی موعود (عج) :

(1) - سیوطی که از علما و محدثان برجسته اهل سنت است در کتاب الحاوی للفتاوی ( ج 2 ص202) می گوید :

          إِنَّ صَلَاةَ عِيسَى خَلْفَ المهدي ثَابِتَةٌ فِي عِدَّةِ أَحَادِيثَ صَحِيحَةٍ بِأَخْبَارِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ .

یعنی : بدرستکه نماز خواندن عیسی (ع) پشت سرِ مهدی (ع) با تعداد زیادی از اخبار صحیح منقول از رسول اکرم (ص) برای ما ثابت گردیده است .

👈برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

(2) - ابن حجر عسقلانی که از بزرگترین محدثان و علمای مشهور اهل سنت می باشد در کتاب فتح الباری که شرح صحیح بخاری است ( ج 6 ص 494 ) می گوید :

                     تَوَاتَرَتِ الْأَخْبَارُ بِأَنَّ الْمَهْدِيَّ مِنْ هَذِهِ الْأُمَّةِ وَ أَنَّ عِيسَى يُصَلِّي خَلْفَهُ

  یعنی : اخبار متواتر حاکیست که مهدی (ع) از این امت است و عیسی (ع) پشت سر او نماز می خواند .

  همچنین در ادامه می گوید :

(... فِي صَلَاةِ عِيسَى خَلْفَ رَجُلٍ مِنْ هَذِهِ الْأُمَّةِ .... دَلَالَةٌ لِلصَّحِيحِ مِنَ الْأَقْوَالِ أَنَّ الْأَرْضَ لَا تَخْلُو عَنْ قَائِمٍ لِلَّهِ بِحُجَّةٍ وَاللَّهُ أعلم ... )

یعنی : در نماز خواندن عیسی پشت سر مردی از این امت ( مهدی ) دلالت صحیحی است بر اینکه هیچ گاه زمین از حجت خدا خالی نیست .

👈برای مشاهده سند ( اینجا ) و ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

(3) - ابوالحسن آبری سجستانی نیز که از محدثان و علمای بزرگ اهل سنت است در کتاب مناقب شافعی ( ج 1 ص 95) می گوید :

قد تواترت الأخبار واستفاضت [بكثرة رواتها عن المصطفى صلى الله عليه وسلم -يعني] في المهدي- وأنه من أهل بيت النبي صلى الله عليه وسلم , وأنه يملك سبع سنين, ويملأ الأرض عدلاً وأنه يخرج مع عيسى بن مريم, ويساعده في قتل الدجال بباب لد بأرض فلسطين, 👈وأنه يؤم هذه الأمة و عيسى -صلى الله عليه- يصلي خلفه .👉

«قطعا احادیث مربوط به حضرت مهدی (علیه‌السّلام) متواتر و مستفیض است و این بخاطر راویان فراوانی است که این احادیث را از حضرت محمد (ص) نقل کرده‌اند. این احادیث متواتر و مستفیض درباره این است که حضرت مهدی (علیه‌السّلام) از اهل بیت پیامبر (ص) است و حکومت آن حضرت هفت سال است و آن حضرت زمین را پُر از عدالت می‌کند و حضرت عیسی بن مریم برای کمک به حضرت مهدی (علیه‌السّلام) و از بین بردن دجّال خروج می‌کند و حضرت مهدی (علیه‌السّلام) امامت می‌کند و حضرت عیسی پشت سر ایشان نماز می خواند »

👈برای مشاهده سند ( اینجا ) و ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

2️⃣ - محی الدین عربی ، مقام عیسی (ع) را برتر از حضرت مهدی (ع) می داند :

    ابن عربی در فتوحات مکیه ( ج 1 ص 281 )  می گوید :

و للولاية المحمدية المخصوصة بهذا الشرع المنزل على محمد صلى اللّٰه عليه و سلم ختم خاص 👈هو في الرتبة دون عيسى عليه السلام لكونه رسولا👉

👈برای مشاهده سند ( اینجا ) ، ( اینجا ) و ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

تبصره :

این در حالی است که مطابق عقیده ی شیعه ، مقام امام مهدی (ع) افضل از همه ی انبیاء و رسولان اولوالعزم ( بجز پیامبر صل الله علیه و اله ) می باشد . در حدیثی قبلا از امام باقر (ع) نقل کردیم ایشان نماز خواندن عیسی پشت سر امام مهدی (ع) را دلیل بر افضلیت مقام امام علیه السلام نسبت به عیسی (ع) و انبیاء اوالعزم (ع) می داند .

(1) - علامه مجلسی (ره) در بحارالانوار ( ج 44 ص 226 ) می فرماید :

                فإن أئمتنا صلوات الله علیهم أشرف من أولی العزم ، فکیف من غیرهم

یعنی : بدرستیکه مقام ائمه ی ما ( صلوات الله علیم ) برتر است از مقام انبیاء اولو العزم (ع) تا چه رسد به غیر ایشان ( از انبیاء ) .

👈برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

(2) - علامه سید جلال الدین آشتیانی در شرح مقدمه قیصری بر فصوص الحکم ( ص 907 و 908 ) در افضلیت مقام مهدی (ع) نسبت به عیسی (ع) می گوید :

(( بنابر اصول امامیه « رضی الله تعالی عنهم » ، خلفای خاتم انبیاء و وارثان علم او « ائمه إثنی عشر » افضل از انبیاء اولوالعزم می باشند .... شیعه معتقد است که ائمه افضل از انبیاء اولوالعزم اند ، علت برتری آنها همانا سعه ی دایره ولایت آنها است ، هر پیغمبری برتر از اولیاء تابع خود می باشد حتی محققان از عرفای اهل سنت نیز اولیاء محمدیین « عترت » را افضل از انبیاء صاحب شریعت می دانند . ))

👈برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

(3) - مقدسی شافعی که از علمای بزرگ اهل سنت است در کتاب عِقدُالدُّرر فی اخبار المنتظر ( ص 222) از ابن سیرین اینگونه نقل می کند :

      ( و عن محمدبن سیرین قیل له : المهدی خیر او أبوبکر و عمر رضی الله عنهما ؟ قال : هو خیرٌ منهما و یعدل بنبی )

به ابن سیرین گفته شد حضرت مهدی عجل الله تعالي فرجه الشريف برتر است یا ابوبکر و عمر ؟ گفت : مهدی برتر از آن دو و هم رتبه و معادل یک پیامبر است .

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) و ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

✔️مولانا محمد ظفر اقبال که از علمای اهل سنت است در کتاب اعتقاد به امام مهدی در اسلام ( ص 53) در توضیح روایت منقول از ابن سیرین می گوید :

( ملاعلی قاری معتقد است که بر افضلیت امام مهدی « رضی الله عنه » این امر نیز دلالت دارد که حضرت پیامبر « ص » او را خلیفة الله لقب داده است در حالی که به حضرت ابوبکر صدیق « رضی الله عنه » خلیفه ی رسول گفته می شود . )

✔️مولانا محمد ظفر اقبال در ادامه می گوید : ( اما این سخن علامه ابن سیرین که مهدی همه رتبه پیامبر است ، مراد از این سخن آن است که چون عیسی پشت سر وی نماز اقتداء می کند ، قطعا امامِ نماز ، بر مُقتدی برتری دارد ) .

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

توضیح اینکه :

الف ) در عبارات فوق ، دو ملاک برای افضلیت حضرت مهدی (علیه السلام) مطرح است : اولاً خلیفة الله بودن ایشان و ثانیاً برتری امام بر مقتدی که اقتدای عیسی در نماز به آن حضرت به آن دلالت دارد .

ب ) علاوه بر موارد مزبور ، این عالمان اهل سنت ، مقام مهدی موعود (ع) را از ابوبکر و عمر نیز بالاتر و او را هم رتبه ی یک پیامبر می دانند . در حالیکه ابن عربی در فتوحات مکیه ( ج 2 ص 25 ) ، ابوبکر را هم رتبه و مساوی با پیامبر (ص) دانسته و می گوید :

( فليس بين أبي بكر و رسول اللّٰه صلى اللّٰه عليه و سلم رجل لأنه صاحب صديقية و صاحب سر فهو من كونه صاحب سر بين الصديقية و نبوة التشريع و يشارك فيه فلا يفضل عليه من يشاركه فيه بل هو مساو له في حقيقته فافهم ذلك )😳

👈برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

ج ) از مقایسه اجمالی نظرات این عالمان اهل سنت با ابن عربی کاملا مشخص می گردد که دیدگاه او چقدر با مبانی اهل سنت فاصله دارد ، اینها می گویند : مهدی هم رتبه پیامبر و مقتدای عیسی است ، ابن عربی می گوید : مقام ابوبکر هم رتبه پیامبر و مقام مهدی از عیسی نیز پائین تر است و قس علیهذا سایر آراء او در مسئله مهدویت را که در ادامه اشاره خواهیم نمود .

3️⃣ - محی الدین عربی در فتوحات مکیه ( ج 6 ص 51 ) و ( ج 3 ص 327 ) ، حضرت مهدی (ع) را فقط از لحاظ خَلقی شبیه به پیامبر (ص) می داند و می گوید :

( يشبه رسول اللّٰه ص في خَلقه بفتح الخاء و ينزل عنه في الخُلق بضم الخاء لأنه لا يكون أحد مثل رسول اللّٰه ص في أخلاقه و اللّٰه يقول فيه وَ إِنَّكَ لَعَلىٰ خُلُقٍ عَظِيمٍ )

یعنی : مهدی فقط از لحاظ خَلقی و شکل و قیافه ی ظاهری شبیه پیامبر (ص) است نه از لحاظ خُلقی و اخلاقی ... 😳

👈برای مشاهده سند ( اینجا ) و ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

تبصره :

 الف ) سخن ابن عربی مغایر با آموزه های مکتب تشیع است زیرا در روایات متواتر و صحیح وارده ، حضرت مهدی (عج) اَشبَههُ النّاس برسول الله خَلقاً و خُلقاً معرفی گردیده :
 
✔️بعنوان نمونه : علامه مجلسی (ره) در بحارالانوار ( ج 51 ص 71 و 72 ) روایت کرده :

🔘قالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : اَلْمَهْدِيُّ مِنْ وُلْدِي اِسْمُهُ اِسْمِي وَ كُنْيَتُهُ كُنْيَتِي أَشْبَهُ اَلنَّاسِ بِي خَلْقاً وَ خُلْقاً تَكُونُ لَهُ غَيْبَةٌ وَ حَيْرَةٌ حَتَّى يَضِلَّ اَلْخَلْقُ عَنْ أَدْيَانِهِمْ فَعِنْدَ ذَلِكَ يُقْبِلُ كَالشِّهَابِ اَلثَّاقِبِ فَيَمْلَؤُهَا عَدْلاً وَ قِسْطاً كَمَا مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْراً .

👈برای مشاهده سند ( اینجا ) ، ( اینجا ) و ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

ب ) ابراهیم حمویی جوینی نیز که از علمای اهل سنت (۶۴۴-۷۳۰) می باشد در کتاب فَرائدُ السِّمْطَیْن ( ج 2 ص 335) از رسول اکرم (ص) روایت نموده که ایشان فرمودند : مهدی خَلقاً و خُلقاً شبیه ترین مردم به ایشان است :

🔘قال رسول اللّه (ص) :

( المهديّ من ولدي اسمه اسمي و كنيته كنيتي أشبه الناس بي خَلقاً و خُلقاً ، تكون له غيبة ... يملؤها عدلا و قسطا كما ملئت جورا و ظلما. )

✔️قندوزی حنفی ، عالم دیگر اهل سنت در کتاب یَنابیعُ المَوَدّة ( ج 3 ص 397 ) و در مختصر ینابع الموده ( ص 274 ) حدیث المهدی هو أشبه الناس بي خَلقاً و خُلقاً را از رسول اکرم (ص) و از طریق دیگر نقل نموده است .

👈برای مشاهده سند ( اینجا ) ، ( اینجا ) و ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

ج ) علامه سید جلال الدین آشتیانی در شرح مقدمه قیصری ( ص 915 و 922) در رد سخن ابن عربی می گوید :

  ( در پاره ای از روایت تصریح شده است که مهدی علیه السلام « کان اشبه الناس برسول الله خَلقاً و خُلقاً و منطقاً ... » )

      ( مهدی موعود ، اَشبَهُ النّاس بحضرت رسول از حیثِ خَلق و خُلق است )

👈برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

✔️همانطوریکه ملاحظه می فرمائید : در اینجا نیز سخن ابن عربی ، نه تنها مخالف با مبانی شیعه می باشد بلکه مغایر با روایات وارده از طریق اهل سنت نیز هست .

4️⃣ - ابن عربی در فتوحات مکیه ( ج 3 ص 76 ) و (ج 2 ص 50) خاتم ولایت مطلقه را عیسی (ع) و خودش را ختم اولیاء مقیده می داند :

او می گوید : و ما هو بالمهدي المسمى المعروف المنتظر فإن ذلك من سلالته و عترته و الختم ليس من سلالته الحسية و لكنه من سلالة أعراقه و أخلاقه

یعنی : مهدی از سلاله ی حسی و نسلِ پیامبر (ص) می باشد لذا نمی تواند خاتم الولایه مطلقه باشد زیرا خاتم الاولیاء مطلقه از سلاله حسی پیامبر (ص) نیست . 😳

✔️نامبرده در فتوحات مکیه (ج 1 ص 244 ) خودش را ختم اولیاء مقیده دانسته و می گوید :

       أنا ختم الولایه دون شک ( بدون شک من خاتم الاولیاء هستم )

👈برای مشاهده سند ( اینجا ) ، ( اینجا ) و ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

تبصره :

(1) - علامه سید جلال الدین آشتیانی در شرح مقدمه قیصری ( ص915 و 922 ) در نقد و رد ادعای ابن عربی می گوید :

🔘ابن عربی در فتوحات گفته : در آخر الزمان حضرت عیسی نازل می شود و ولایت به او ختم می گردد و خاتم ولایت مطلقه مهدی نیست ( و ما هو بالمهدي .... ) در حالتی که بعد از رحلت خاتم الانبیاء (ص) دوره نبوت پایان می پذیرد و نوبت ظهور اولیاء می رسد بخاتم اولیاء دوره ی ولایت بکمال می رسد ... حضرت عیسی چون از ارثِ مهدی و ولایتِ مختص به حقیقتِ محمدیه که مظهریتِ تجلی ذاتی و مظهریتِ اسم اعظم است ، حظّی ندارد ، فلذا نمی تواند خاتم ولایت محمدیه ، ( چه خاصه ، چه عامه و چه مطلقه ) باشد .

 ✔️او در همان کتاب ( ص920 و 921) ادعای ختم اولیاء بودنِ ابن عربی را رد کرده می گوید :

( عجب از شیخ جندی و شیخ قیصری است که ابن عربی را خاتم ولایت مطلقه محمدیه دانسته اند و خاتم اولیاء در فص شیثی را حمل بر شخص ابن عربی کردنده اند نعوذ بالله من الحماقة البالغة حدّ الغوایة ) .

( محی الدین خود را خاتم ولایت مقیده می داند که اشتباه کرده زیرا کسی که بدین مقام رسیده باشد می بایست به مقام عصمت نائل گردد و سهو و نسیان و خطاء در بیان حقایق ننماید حال آنکه ابن عربی کلمات متناقض زیاد از او صادر شده ، بلکه آنچان دچار هفواتی شده که ذکر آن هفوات و تناقض گویی ها در این رساله موجب هتک مقام علمی و مرتبه کشفی او می گردد مانند اباطیلی که درباره مقام قطبیت متوکل و غیره گفته ... )

👈برای مشاهده سند ( اینجا ) و ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

(2) - سید حیدر آملی که از اکابر عرفای شیعه و از پیروان و مروجان مکتب ابن عربی است در کتاب المقدمات من نص النصوص ( ص 182 ) می گوید :

و ذهب الشیخ ابن العربی الی 👈 انّ خاتم الأولیاء مطلقاً هو عیسی بن مریم علیه السلام، و خاتم الأولیاء مقیّدا هو نفسه. 👉و قد وجدنا هذا القول و الرأی، به‌ اتفاق اکثر المشایخ و العلماء –  بعد الأنبیاء و الأولیاء – انّه خلاف العقل و النقل و الکشف.

یعنی : محیی الدین عربی اعتقاد دارد که حضرت عیسی بن مریم علیه السلام خاتم الاولیاء مطلقه است و خودش را خاتم الاولیاء مقید می‌داند . که ما و مشهور مشایخ و علماء بعد از پیامبران و اولیاء این سخن ابن عربی را مخالف عقل و نقل و کشف می دانیم .

✔️سید حیدر آملی ، این بی ادبی و گستاخی محی الدین عربی را برنتابیده و مردانه و غیورانه خطاب به او می گوید :
 
           ( لیکون حاله فی ذلک کحال من قال یداک أوکتا و فُوک نَفَخَ )  

یعنی :👈 خیلی دستت را بالا گرفته و حرف بزرگتر از دهانت زده ای .👉


✔️ایشان در ادامه می گوید : الکمّل ایضاً ذهبوا الی انّ خاتم الأولیاء مطلقاً هو علیّ بن ابی طالب علیه السلام، و خاتم الأولیاء مقیّدا هو المهدی علیه السلام الذی هو سبطه و ذریته من اهل بیته.

یعنی : کملین معتقدند که علی بن ابیطالب علیه السلام خاتم الاولیاء مطلق است و حضرت مهدی علیه السلام خاتم الاولیاء مقید و از اهل بیت و نیز فرزندان امام علی (علیه السلام] می باشد .

📚( المقدمات من نص النصوص ص 182)

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

🛑ابن عربی بخاطر اینکه ولایت را از محوریتِ اهلِ بیت (ع) خارج کند ، خاتم الاولیاء بودنِ عیسی را مطرح نموده ⁉️😳🔥

علامه سید جلال الدین آشتیانی در شرح مقدمه فصوص ( ص 916 ) پرده از حقیقتی بزرگ و در عین حال تأسف باری که حاکی از مظلومیتِ اهل بیت (ع) است ، برداشته و می گوید :

(( علمای اهل سنت و از جمله عرفای آنها ( مانند ابن عربی ) همواره سعی داشته اند که در مقابل اهل بیت عصمت و طهارت ، یکی را بتراشند . حال فرقی نمی کند آن شخص حسن بصری باشد یا یکی دیگر از ذوی الاذناب ، وجود ولی مطلق بعد از پیغمبر (ص) از مسلمات است . اما در مسلک عرفان این همه رطب یابس بافتن راجع به عیسی (ع) برای آن است که خلافت مطلقه را از ائمه (ع) بگیرند . وگرنه عیسی دوران نبوتش تمام شد و رفت به عالم دیگر ، والسلام . ))

👈برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

5️⃣ - محی الدین عربی در فتوحات مکیه (ج 6 ص 54 ) و ( ج 3 ص 329  ) خاتم ولایت محمدیه را برادر قرآن و مهدی(ع) را برادر شمشیر خوانده و می گوید :

( و أما ختم الولایه المحمدیه فهو أعلم الخلق بالله لا یکون فی زمانه ولا بعد زمانه أعلم بالله وبمواقع الحکم منه فهو والقرآن إخوان کما أن المهدی والسیف إخوان . )

یعنی : و اما ختم کننده ولایت محمدی (خاتم الاولیاء) داناترین مردم به خداست و احدی نه در زمان او و نه بعد از او داناتر از او به خداوند و جایگاه احکام الهی نخواهد بود. و خاتم الاولیاء برادر قرآن است و مهدی و شمشیر نیز با هم برادرند .

👈برای مشاهده سند ( اینجا ) و ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

توضیح اینکه :

✔️محی الدین عربی در عبارات فوق بین خاتم اولیاء و مهدی (عج) ، صراحتاً قائل به تقابل گردیده و آن دو را ، دو شخصِ متمایز معرفی کرده و تصریح می کند : ( خاتم الاولیاء برادر قرآن است ، اما مهدی (عج) و شمشیر با هم برادرند . ) 😳

✔️قبلا متذکر شدیم که ابن عربی ، عیسی (ع) را خاتم الاولیاء مطلقه و خودش را خاتم الاولیاء مقیده می داند . در نتیجه ، خودش را اولاً خاتم اولیاء محمدیه و ثانیاً عالم ترین فرد در این امت و برادر قرآن می داند که در مقابل او تنها ویژه گی که حضرت مهدی (ع) دارد ، برادر شمشیر بودنِ او است . ( معاذالله )😳🔥

🛑تذکر :

1- دأب آقای وکیلی و اغلب پیروان مکتب ابن عربی آن است که نقدهایی که از سوی مراجع عظام و سایر مخالفین تصوف به آنها وارد می گردد را افتای بغیر علم ، قلمداد نمایند . لذا در این مقاله تعمداً نقدهای سید حیدر آملی و علامه سید جلال الدین آشتیانی را آوردیم تا بنحوی ، قافیه را بر بهانه جویی نامبردگان تنگ تر نمائیم .

2- لازم بذکر است که تسلط علامه سید جلال الدین آشتیانی به مبانی عرفان نظری و علوم عقلی آنچنان است که او را ملاصدرای زمان ، لقب داده اند و سید حیدر آملی نیز توسط آقای وکیلی در کتاب شهید عارف از مقام شامخ او در راستای ترویجِ مبانی مکتبِ ابن عربی تجلیل نموده و او را از قول برخی اعاظم ، ( زین العابدین ثانی ) لقب داده است .

🔴نتیجه :

با توجه به مستندات مطروحه فوق در این مقاله ، مشخص گردید که برخلافِ ادعای آقای محمد حسن وکیلی که می گوید : ( چهره و قالب مهدویت در شیعه اینگونه است که جناب ابن عربی توصیف نموده است ) ، آراء و نظریات ابن عربی در مسئله مهدویت و نیز موضوع خاتم الاولیاء ، نه تنها در تضاد با آموزه های مکتبِ حقه تشیع است بلکه مغایر با مبانی اهل سنت نیز می باشد.

👈جمله مزبور آقای وکیلی را تنها می توان بعنوان یکی از شیطحیاتِ عارفانه تلقی نمود ، وگرنه چگونه می توان قبول کرد که چهره و قالبِ مهدویت در شیعه با افکار انحرافی ابن عربی ، یکی باشد .⁉️ 😳

برگرفته از دروس نقد تصوف حوزوی سید رضا نوعی ( حکیم )

🛑برای مطالعه مقاله نقد کتاب محی الدین عربی شیعه خالص (بخش سوم ) ( اینجا ) کلیک کنید .

    برای مطالعه مقاله نقد کتاب محی الدین عربی شیعه خالص ( بخش دوم ) ( اینجا ) کلیک کنید .

    برای مطالعه مقاله نقد کتاب محی الدین عربی شیعه خالص ( بخش یکم ) ( اینجا ) کلیک کنید .

حدیثِ ثَقَلَيْن از احادیثِ صحیح و مُتواتری است که مورد اتفاق شیعه و اهل سنت می باشد :

🔘حاکم نیشابوری ، محدثِ بزرگ اهل سنت این حدیث را با تصریح به صحیح بودن آن ، اینگونه روایت کرده :

چون رسول الله (ص) از حجة الوداع بازگشت و به محل غدير خُم رسید ،خطاب به مردم فرمود :

همانا من بين شما دو گوهرِ گران بَهاء به یادگار می گذارم که یکی از آنها کتابِ خدا و دیگری عترتِ من می باشد . کتاب خدا و عترتِ من هیچگاه  از یکدیگر جدا نمی‏شوند تا آنکه در کنارِحوضِ (کوثر) به من مُلحق شوند. اگر به آنها مُتَمسِّک شوید هرگز گمراه نخواهید شد .

👈سپس دستِ علی (ع) را گرفت و فرمود : هر که را من مولاي اويم ، علي نیز مولایِ اوست.

📚(( المستدرک علی الصحیحین ج 3 ص 118))

🔘علامه سمهودی که از علمای بزرگ اهل سنت است در شرح حدیث مزبور فرموده :

از اين حديث استفاده مي شود كه در هر زمان بايد فردی از اهل بيت و عترتِ پاكِ پیامبر (ص)  تا روز قيامت بر روی زمین موجود باشد، تا امکانِ تَمَسُّكِ به او فراهم باشد ؛ همان گونه كه قرآن نیز این چنين است. و لذا در رواياتِ صحیح ،اهل بيت (ع) بعنوانِ امانِ اهلِ زمين معرفی شده اند ( فإذا ذهبوا ذهب أهل الأرض )  اگر لحظه ای نباشند ، اهل زمين نيز نابود خواهند شد.

📚(( جواهر العقدین ، تألیف علامه سمهودی ج 2 ص 94 ))

🔘علامه شهاب دولت آبادی حنفی نیز همین نتیجه را از حدیث فوق گرفته و فرموده :

«ثُبِتَ بِهَذَا الحَدِیثِ بَقَاءُ العِترَةِ إِلَی قِیَامِ القِیَامَةِ فَلاَ بُدَّ أَن یَکُونَ مِنهُم مَن یَهدِی إِلَی الحَقِّ حَتَّی لاَ یُضِلُّ المُتَمَسِّکُ بِهِ».

یعنی : از حدیثِ ثَقَلَيْن اثبات می گردد که همواره تا قیامِ قیامت می بایست یکنفر از عترت پیامبر (ص) در کنار قرآن ، برای هدایتِ مردم در دسترس آنها باشد .

📚(( هدایة السعداء تالیف دولت آبادی ، ذیل حدیث ثقلین ))

اکنون به تحلیل مطالب فوق که همگی از منابع معتبر اهل سنت نقل گردید ، می پردازیم :

✔️اهل سنت نیز همانند شیعه بر این باورند که طبق حدیثِ صحیح و متواترِ ثَقَلَيْن ، برای در اَمان بودنِ مردم از گمراهی و هدایت آنها ، همواره یکنفر از عترتِ پیامبر (ص) در کنارِ قرآن تا قیامِ قیامت می بایست بر روی زمین موجود باشد و این همان اعتقادِ به وجود امامِ حَیّ ( امام زمان عج ) است .

✔️در نظامِ تکوینی جهان ، حجت خدا و عترت طاهرین (ع) ، سَبَبُ المُتَّصِلَ بَینَ الارضِ وَ السَّماء می باشند که اگر لحظه ای نباشد جهان نابود خواهد شد .

👈 عبارت علامه سمهودی در بالا (  فإذا ذهبوا ذهب أهل الأرض ) نیز به همین موضوع اشاره دارد .

در احادیث شیعه نیز به نقش تکوینی امام و حجت خدا با عباراتی مانند: ( لَولا الحُجَّة لَساخَت الارض بِاَهلِها ) و (  لَوْ بَقِيَتِ اَلْأَرْضُ بِغَيْرِ إِمَامٍ لَسَاخَتْ) تصریح گردیده .

به محض التفاتی زنده دارد آفرینش را
اگر نازی کند از هم فرو ریزند قالب ها 

✔️به نقش تشریعی عترتِ طاهرین (ع) با عبارتِ ( مَا اِن تَمَسَّکتُم بِهِمَا لَن تَضِلُّوا اَبدا ) اشاره شده یعنی مادامی که مردم به آنها مراجعه کنند ، از گمراهی مَصون خواهند بود . البته هدایتگری ایشان ، هم در جهتِ نشان دادنِ راه است ( ارائه طریق ) و هم در راستای رساندنِ به مقصد ( ایصال الی المطلوب ) می باشد .

✔️عصمتِ اهل بیت و عترت طاهرین (ع) را نیز از همین حدیثِ ( ثَقَلَيْن ) می توان استنباط نمود زیرا اگر کوچکترین امکانِ خطا و لغزش در وجود آنها متصور بود ، پیامبر اکرم (ص) هرگز آنان را بعنوانِ هدایتگرانِ ابدی اُمَّتِ اسلام ، معرفی نمی فرمود .

🔴برگرفته از دروس کلام تطبیقی سید رضا نوعی (حکیم )

احمد قرمانی حنفی ( عالم ِبزرگ و مورّخِ جَلیلُ الْقَدْرِ اهلِ سنّت )در مورد ولادت و ظهور امام زمان (عج) نوشته :

اما شرح حالِ ابو القاسم مُحمّد الْخَلَفَ الْحُجَّةَ الصّالِح ( اینگونه است که ) :

👈 عُمرِ شریفِ ایشان در هنگام وفاتِ پدرِ بزرگوارش ، پنج سال بوده و خداوند در کودکی به او حکمت آموخت، همان‌طوری که به حضرتِ یحیی (ع) نیز در کودکی ، حکمت عطاء فرمود .

 آن حضرت قامتی چهارشانه، صورت و موی زیبا، بینی کشیده و پیشانی نورانی دارد.

ایشان دو مرحله ، غیبت دارد که غیبت دوم ، طولانی تر است .

👈 عُلَماء و دانشمندان ، اتفاق نظر دارند که مهدی (عج) ، همان کسی است که در آخر الزّمان ، قیام می‌کند .

اخبار و روایاتِ صحیح ، آنچه را گفتیم تأیید می کند .

👈 با ظهورِ جمالِ دلآرای ایشان ، تیرگی شبهای ستم ، مرتفع خواهد شد و عدل و داد ، در سراسر جهان گسترش می یابد .
 

📚(( کتابِ اخبار الدُّوَل و آثارُ الاُوَل . ج1 ص و 353 و 354 ))

سیّد ثامیر عمیدی در کتاب دفاع عن الکافی (ج 1 ، ص 568) و فقیه ایمانی نیز در کتاب اصالة المهدویة فی الاسلام (ص 81)، بیش از یکصد و ده نفر از علمای بزرگ اهل سنت را نام برده اند که آنان به ولادتِ مهدی موعود (عج ) و ظهور ایشان پس از دورانِ غیبت ، تصریح نموده اند .

ای یوسفِ زهرا (عج)  :

بر آی ، ای آفتابِ صبحِ اُمّید          
که در  دستِ  شبِ  هجران اسیرم

به  فریادم  رَس ، ای پیرِ خرابات          
به یک جرعه جوانم کُن که پیرم

به گیسوی تو خوردم دوش سوگند          
که من از پایِ تو ، سَر  بَرنگیرم

برگرفته از دروس کلام تطبیقی سید رضا نوعی ( حکیم )

ابراهیم جوینی شافعی ،محدّثِ بزرگِ اهل سنت ، از قولِ پیامبر (ص) دو روایتِ صحیح و بسیار شنیدنی در ارتباط با امام زمان (عج) نَقل کرده  :
ابن عباس از پیامبر (ص) روایت نموده که ایشان فرمودند :

👈همانا علی بن ابی طالب (ع) امامِ اُمَّتِ من و خلیفه‌ی من بر اُمَّتم پس از من می‌باشد ؛ و از فرزندانِ اوست آن قیام کننده که همه ی خوبان ، منتظرِ اویند.
او همان کسی است خداوند به وسیله‌ی او زمین را از عدل و داد پُرمی‌کند ، پس از آنکه ظلم و جور آن را فرا گرفته باشد .

سوگند به آنکه مرا به حق بشارت دهنده و بیم دهنده قرار داد، آن‌ها که در زمانِ غیبتِ او ،بر اعتقادِ به او ثابت قدم می‌مانند از گوگرد سرخ (اکسیر) کمیاب‌تر و ارزشمندتر هستند .
آنگاه جابر بن عبد الله انصاری برخاست و پیش آمد و گفت :

 ای پیامبرِ خدا ، آیا قائمی که از فرزندانِ شماست ، غیبت دارد ؟
حضرت فرمودند : به خدا چنین است ، تا در آن غیبت ، مومنان شناخته شده و کافران نابود شوند

ای جابر ، غیبتِ ( امام زمان عج) از اُمورِ الهی و سِرِّی از اسرارِ ربوبی و پنهانِ از بندگان است ؛

👈 مبادا در آن شک کنی که شک در اَمرِ خداوندِ مُتعال ، کُفر است.

 جابر از پیامبر (ص) روایت کرده که ایشان فرمود :

مهدی (عج) از فرزندانِ من است ، اسم و کُنیه ی او ، همانند اسم و کُنیه ی من و خُلقاً و خَلقاً شبیه ترینِ مردمان به من می باشد ،
او را غیبتی است که در آن ایام ، مردمان دچارِ تحیُّر و گمراهی خواهند شد ،
آنگاه همانند (شهابِ ثاقب ) ستاره ای درخشان ، ظهور کرده و زمین را پُر از عدل و داد خواهد کرد .

📚(( کتاب فَرائدُ السِّمْطَیْن، تالیف جوینی، ج ۲، ص 335-336))

تبصره :

🔘از جمله مشترکاتِ شیعه و اهلِ سنت ، اعتقاد به وجودِ امام زمان (عج) می باشد و هر دو گروه ، احادیثِ مربوط به مهدی موعود (عج) را مُتواتر می دانند .

🔘شمس الدین ذهبی ، بزرگترین محدث و رجال شناس مشهور اهل سنت ، در مقامِ تجلیلِ از جوینی ، ایشان را اینگونه توصیف نموده :

👈 الامام المحدث ، الإمام الکبیر ، الإمام الزاهد ، الاوحد ، الاکمل ، فخر الاسلام ، شدید الاعتناء بالروایه وتحصیل الاجزاء ...

📚(تذکرة الحفاظ  ،ج ۴ ، ص ۱۵۰۵، ۱۵۰۶ ، رقم24 )

🔘عده ای از وهابیون در انتسابِ کتابِ ( فَرائدُ السِّمْطَیْن ) به جوینی ، مَذبوحانه تشکیک نموده اند حال آنکه بزرگان اهل سنت ، به صحتِ انتساب کتاب مزبور به جوینی ، تصریح نموده اند ، از جمله :

عمر رضا کحاله در کتاب معجم المؤلفین ( ص 59 ردیف 444)
اسماعیل پاشا ابن محمد امین ، در کتاب إیضاح المکنون
خیر الدین زرکلی در کتابِ الأعلام

**********

برگرفته از دروس کلام تطبیقی سید رضا نوعی (حکیم )

حاضرِ غائب از نَظَر

  واژه غیبت، در زبانِ ما دو معنا دارد:

غیبت در برابرِ حضور : یعنی منظور ما از واژه ی غیبت ، عدمِ حضورِ امام زمان (عج) باشد . غیبتِ به معنای عدمِ حضور، در مورد حجّتِ خدا که وجه الله است؛ قابل تصوّر نیست. محال است حجت خدا ، جایی حاضر نباشد.

این که در دعای ندبه میخوانیم: «اَیْنَ وَجهُ اللهِ الَّذِی اِلَیْهِ یَتَوَجَّهُ اْلاَولِیاءُ» آن وَجهِ خدا ، که اولیای خدا به او توجّه دارند، کجاست؟ جوابش را قرآن داده است: «فَأیْنَما تُوَلُّوا فَثَّمَ وَجْهُ اللهِ»، در روایات داریم که : فرمودند : نحن وجه الله ( ما همان وجه خدائیم ) .

«اَللهُ لا إِلـهَ إِلاَّ هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ» خدا قیّوم عالم است. خلیفه ی این قیّوم کیست؟ حجّت خداست. حجّت خدا به قائم‌مقامیِ خدا، قیّومِ عالم است. او عالَم را به أذن الله برپا نگه داشته است. مگر میشود او نباشد و چیزی برپا باشد؟ لولا الحجة لساخت الارض باهلها ( اگر یک لحظه حجت خدا نباشد دنیا نابود می شود )

اگر نازی کند از هم فرو ریزند قالب ها

لذا غیبتِ به معنای عدمِ حضور ، در موردِ حجتِ خدا و این که کسی بگوید امام زمان علیهالسّلام حاضر نیست، اصلاً حرف بی ربطی است.

معنای دوّم غیبت : پنهان بودنِ در برابرِ آشکار بودن و غیبتِ در برابر ظهور است. معروف است که اغلب می گویند امام ،حاضر است ولی ظاهر نیست ! علیرغم انتظار خیلی از مخاطبان عرض می کنم که این معنی نیز نادرست است .

ظاهرتر از حجّت خدا در این عالم کیست؟ یکی از اسامی خدا ( ظاهر) است و امام زمان به حکم ( نحن و الله الاسماء الحسنی ) ، همان نوری است که همه ی عالم بطور مستمر به نورانیت و اشراق ایشان ، ظاهر است ، اگر ما هم پا به عرصه ی وجود و ظهور گذاشته ایم از این رهگذر است . ( الشیعة مِن شُعاعِ نورنا ... ﺇﻥﱠ ﺭﻭﺡَ ﺍﻟﻤُﺆﻣِﻦِ ﻟَﺄَﺷَﺪﱡ ﺍﺗﱢﺼﺎﻟﺎً ﺑِﺮﻭﺡِ ﺍﻟﻠّﻪ ﻣِﻦِ ﺍﺗﱢﺼﺎﻝِ ﺷُﻌﺎﻉِ ﺍﻟﺸﱠﻤﺲِ ﺑِﻬﺎ).    

معنی ولائی و صحیح غیبت چیست ؟

حالا که غیبتِ حجّتِ خدا ، نه به معنای عدمِ حضور و نه به معنی عدم ظهور است ، پس غیبت به چه معناست ؟ اگر ایشان هم حاضر و هم ظاهر است ، پس چرا او را نمی بینیم ؟ !

پاسخ این است که ما از ایشان غائب هستیم . اگر حواس ظاهری و باطنی خود را ( جمع ) کنیم ، آنوقت ،حضور و ظهورِ ایشان را درک خواهیم کرد . لذا روز ظهور حضرت ، جمعه است.  (هذا يَوْمُ الْجُمُعَةِ وَ هُوَ يَوْمُكَ الْمُتَوَقَّعُ فِيهِ ظُهُورُكَ وَ الْفَرَجُ فِيهِ لِلْمُؤمِنِينَ عَلىٰ يَدَیكَ). مَتی غِبْتَ حَتّیٰ تَحتاجُ اِلیٰ دَلیلٍ یَدُلُّ اِلَیْکَ؟ کی غایب شده‌ای تا به راهنمایی ،نیازمند باشی که به سوی تو راهنمایی کند؟

  کی رفته‌ای زدل که تَمنّا کنم تو را

کی بوده‌ای نَهفته که پیدا کنم تو را

غیبت نکرده‌ای که شوم طالبِ حضور

پنهان نگشته‌ای که هویدا کنم تو را

با صد هزار جلوه برون آمدی که من

با صد هزار دیده ، تماشا کنم تو را

روز قیامت هم ، روز جمع شدن است؛ (يَوْمَ يَجْمَعُکُمْ لِيَوْمِ الْجَمْعِ)، یکی از اسمهای قیامت یوم الجمع است. لذا اگر جمع شوی، اوّل قیامت صغریٰ برپا میشود که این قیامتِ صُغریٰ ، ظهورِ حجّتِ خداست.

در اصطلاح اهل معرفت : برخی در مقام فرق ( تفرقه ) هستند ، عده ای به مقام ( جمع ) رسیده اند و گروهی نیز به مقام جمع الجمعی این دو مقام نائل شده و بین وحدت و کثرت ، جمع سالم نموده اند .

در قیامتِ صُغریٰ، حجّتِ خدا ملاقات میشود؛ یوم اللّقاءِ حجّتِ خداست ؛ اما در قیامتِ کُبریٰ، یَومِ لِقاءُ الله (دیدار خدا )  ، با چشم دل است .

امام عسگری (ع) در روایتی خطاب به امام زمان (عج) فرمودند: اِعْلَمْ أنَّ قُلُوبَ أهْلِ الطَّاعَةِ وَ اْلإخْلاصِ نُزَّعٌ إلَيْكَ مِثْلَ الطَّيْرِ إذا أمَّتْ أوْكَارَها.

فرزندم ، مهدی جان : قلبها و دلهای اهل طاعت و اهل اخلاص به سوی تو پرمیکشد؛ همان طور که پرندگان به سَمتِ آشیانه ی خود ، پَر می کشند .

ای غائب از نظر ، بخدا می سپارمت

جان بسوختی و به جان دوست دارمت
خواهم که پیش میرمت ای بی وفا طبیب

بیمار باز پرس که در انتظارمت

(( برگرفته از دروس کلام تطبیقی ، مبحث انتظار ؛ توسط سید رضا نوعی ، متخلص به حکیم ))