اخیراً در کانال 👈 ( @Ostad_vakilie ) 👉 فایل صوتی با عنوان ( بخش کوتاهی از جلسه پرسش و پاسخ با منتقدین ) بارگذاری شده که حجت الاسلام محمد حسن وکیلی در توضیح این شعر مولانا :
پس امام حیِّ قائم آن ولی است
خواه از نسلِ عُمَر خواه از علی است
🔘می گوید : اعتقاد به امامِ حیِّ قائم از مختصّاتِ شیعه است و اهل سنت اعتقاد به امام حیِّ قائم ندارند ، آن هم امامی که نور است و به قندیل و سپس به مشکات می تابد تا برسد به مردم ... ایشان در ادامه تصریح می نماید که : در زمان مولوی اهل سنت چنین اعتقادی نداشتند فلذا کسانی که در آن زمان بودند می گفتند ، شیعی است ، ولی با گذشت زمان که اعتقاد به امام حیِّ قائم در بین اهل سنت رواج یافته ، عده ای می گویند مولانا از سنی هایی است که اعتقاد به زنده بودن امام زمان (عج) دارد .
🔘آقای وکیلی در ادامه می گوید :
سخنان فوق گرایش شیعی مولانا را بیان می کند ، اما در اثبات شیعه اثنی عشری او در مثنوی چیزی ندارد ، ولی در دیوان شمس ، غزلی دارد که ختم به ( الله مولانا علی ) می شود ، در آن غزل تک تکِ ائمه اثنی عشر را نام برده ( که دلالت بر شیعه اثنی عشری بودن مولانا دارد ) ...
👈 ( که در اینجا یکی از حاضرین جلسه ، الحاقی بودن غزل مزبور و تضاد آن با ادعای تقیه را به نامبرده تذکر می دهد )
پخش آنلاین فایل صوتی :
اکنون نظر مخاطبان فهیم و ارجمند را به نقد و بررسی سخنان آقای وکیلی ، جلب می نمائیم :
- این ادعا که اعتقاد به امام حیِّ قائم در زمان مولوی ، به شیعه اختصاص داشته و در اعصار بعد از مولانا در بین اهل سنت رواج یافته ، کاملا غلط و غیر علمی است . زیرا به گواهی تاریخ ، اعتقاد مزبور همواره از قرون گذشته تا عصر حاضر ، کم و بیش در بین اهل سنت وجود داشته و از طرفی به دلیل طرفدران قلیل این نوع نگرش ، هیچ گاه نمی توان از آن بعنوان نظریه ی غالب و رایج در بین اهل سنت در قرون اخیر یاد نمود .
👈برای مشاهده اسامی علمای اهل سنت که از قرن سوم تا عصر حاضر چنین اعتقادی داشته اند ، (اینجا ) ، ( اینجا ) ، ( اینجا ) و ( اینجا ) کلیک کنید . 👉
- اعتقاد به امام حیِّ قائم ، هرگز در زمان مولانا به او اختصاص نداشته ، کما اینکه بعنوان نمونه :
الف ) - گنجی شافعی ( متوفی 658 ) که معاصر مولانا بوده و اتفاقاً در دمشق یعنی همانجایی که آقای وکیلی ، فضای تعصب بار آنجا را علتِ تقیه ی ابن عربی می داند ، با کمال شجاعت و انصاف مبادرت به تألیف کتاب (كفاية الطالب في مناقب علي بن أبي طالب ) نموده و سپس کتاب دیگرش را با عنوان ( البیان فی اخبار صاحب الزمان ) نوشته که در ذیل کفایة الطالب به چاپ رسیده است .
نامبرده در کتاب البیان، یکی از ابواب آن را « فی الدلالة علی 👈کون المهدی(ع) حیا باقیا 👉مذ غيبته الى الآن » نامیده و سپس می گوید : و لا امتناع في بقائه بدليل بقاء عيسى و الياس و الخضر و هؤلاء قد ثبت بقاؤهم بالكتاب و السنة و نهایتاً فرموده : و ها أنا ابين بقاء كل واحد منهم، فلا يسمع بعد هذا لعاقل إنكار جواز بقاء المهدي .
یعنی ایشان امام زمان (عج) را امام حیّ باقی می داند و با استناد به دلایل قرآن و سنت مبنی بر حیات عیسی ، الیاس و خضر ( علیهم السلام ) آنرا اثبات می نماید . و در فصول دیگر کتاب مزبور نیز به استناد آیات و روایات متواتر ، به موضوع قیام ایشان پرداخته است .
👈 برای مشاهده ی سند ( اینجا ) و ( اینجا ) کلیک کنید . 👉
ب ) - این خلکان (سال 608-681) نیز که از علما و مورخان معروف اهل سنت و معاصر مولانا می باشد نیز در کتابش بنام ( وفیات الآعیان ) می گوید :
ابو القاسم منتظر محمد پسر حسن عسکری معروف به حجت است که میلاد او در روز جمعه نیمه شعبان سال 255 بوده و هنگام درگذشت پدرش ، پنج ساله داشته و نام مادرش نیز نرجس می باشد . ابن خلکان سپس در این خصوص اقوالی را از المفارقي (ت/ ۵۹۰ ه) معروف بابن الازرق نقل و یکی از آنها را ترجیح داده است .
👈 برای مشاهده ی سند ( اینجا ) و ( اینجا ) کلیک کنید . 👉
- آقای وکیلی ظاهراً عبارت ( ولی و امام ) را در لسان مولانا و متصوفه با معنای کلامی شیعه ، خلط نموده است ، کما اینکه دکتر جعفر شهیدی در شرح مثنوی خود ، این تفاوت را اینگونه توضیح داده :
👈ولی يا قطب يا امام در اصطلاح صوفيان به معنی امام يا حجّت كه در علم كلام شيعه شناسانده شده نيست . ولی نزد صوفيه منصوب از جانبِ ولیِّ پيشين است و نَسَب ، شرط ِ آن نيست . 👉
✔️صوفيان ولیِّ كامل را قطبِ اعظم و امام دانند که او بر ديگر اوليا ، رياست دارد و اوليا را نیز مراتبی است که از آن به قندیل و مشکات یاد می شود ، چنانكه مولانا مرتبه ی خودش را در بیتِ ذیل به «مشكات» تشبیه نموده :
هر كجا تابم ز مِشكات دَمی
حل شد آن جا مشكلات عالَمی
✔️مولانا ، شمس تبریزی را قطب الاقطاب ، امام و ولیّ کامل می داند که نور ولایت او به سایر اولیاء که به حسب درجاتهم حکم قندیل و مشکات را دارند ، متجلی می گردد . مولوی مرتبه نورانیتِ شمس را حتی از انبیاء اولوالعزم مانند موسی (ع) نیز بالاتر می داند ، کما اینکه در دیوان شمس در توصیف شمس تبریزی می گوید :
تو آن نوری که با موسی همی گفت
خدایم من ، خدایم من ، خدایم
✔️مولانا با چنین نگاهی ، حتی حسام الدین را نیز ( امام الهدی ) می داند :
ضیاء حق و امام الهدی حسام الدین
مجیر خلق به بالای روح از این پستی
👈برای مشاهده ی ( سند 1 ) ، ( سند 2 ) و ( سند 3 ) کلیک کنید . 👉
- ادعای دیگر آقای وکیلی مبنی بر تشیع اثنی عشری مولانا ، آنهم به استناد غزل ( الله مولانا علی ) ،کاملاً مردود است ، زیرا در شعر مزبور مولوی خود را با لقبِ ( مولای رومی ) مخاطب قرار داده و حال آنکه به اذعان قاطبه اساتید فن و مولوی شناسان معروف مانند جلال الدین همایی و استاد کریم زمانی ( که شرح جامع ایشان در هشت جلد بر مثنوی از بهترین شروح معاصر است ) ، مولانا هرگز شعری را با تخلص ( رومی و یا مولای رومی ) نسروده و این دو لقب از قرن هشتم به بعد به او انتساب یافته است . علامه همایی نیز غزل مزبور را در دیوان های چاپی اخیر از ملحقات و مجعول می داند .
👈 برای مشاهده ( سند 1 ) ، ( سند 2 ) ، ( سند 3 ) ، ( سند 4 ) و ( سند 5 ) کلیک کنید . 👉
آقای وکیلی که همواره سایرین را به عدم تخصص در علوم عقلی و عرفان متهم می نماید و حتی فتاوی فقهای عظام بر علیه متصوفه را ( افتی بغیر علم ) می نامد ، خودش علیرغم اینکه در فایل صوتی مذکور صراحتاً اذعان می نماید که تخصصی در مثنوی نداشته و صرفاً در حد گشت و گذر آن را تورّق نموده ، یکباره دچار پارادوکس رفتاری شده و حکم به تشیع اثنی عشری بودنِ مولانا می دهد که آن مصداق بارز ( افتی بغیر علم ) می باشد .
آیا با تشبث به ادله ی سست و أَوْهَنَ مِن بَيْتِ الْعَنْكَبُوت می توان یک سنی متعصب را بعنوان یک شیعه ی اثنی عشری معرفی نمود .
براستی این همه تلاش آقای وکیلی برای اثبات تشیع اقطابِ صوفیه و دراویش ( مانند ابن عربی ، مولانا و ... ) با چه انگیزه و هدفی انجام می شود .
بدیهی است پارادایم ترویج افکار صوفیه و دراویش ، آنهم به اسم عرفان و خصوصاً القاء یگانگی و پیوند معنوی آن با مذهب شیعه ، عملاً موجبِ تخدیر و استحاله نظام فکری تشیع خواهد شد .
برگرفته از دروس نقد تصوف ، سید رضا نوعی ( حکیم )