پیام شیعه | Shia

  سگِ عارف و گربه زاهد

✍️ بازار کرامت تراشی در بین متصوفه و خصوصاً از سوی اقطابِ آن ها به قدری داغ است که حتی دامنه ی آن به حیواناتِ خانقاه نیز تعمیم یافته و البته این موضوع توسط دکترین صوفیه با هدف اعتبار بخشیدن به طریقه باطل خویش و با انگیزه جذبِ حداکثری مُرید در پارادایمِ تصوف لحاظ گردیده است .

لذا به منظور تنویر اذهان و پرده برداشتن از رویکرد مزوّرانه اقطاب و بزرگانِ دراویش و صوفیه ، ذیلاً به واکاوی و نقد و بررسی ناهنجاری مزبور می پردازیم .

نورالدین عبدالرحمن جامی که خود از بزرگان متصوفه و عرفای بنام قرن هشتم می باشد در کتاب معتبر نفحات الانس من حضرات القدس ( ص 108) ردیف 172 و در شرح حال یکی از اقطاب صوفیه بنام ( اخی فرج زنجانی ) می گوید :

وی را گربه ای بود ( ) که هرگاه جمعی از مهمانان به خانقاه وی می آمدند آن گربه به عدد هر یک از مهمانان ، بانگی برمی آورد و خادم خانقاه به هر بانگی یک پیمانه در دیگِ غذا می ریخت ، یک روز عده مهمانان از تعداد بانگ های گربه بیشتر شد ، تعجب کردند ، آن گربه ( که تعجب حاضران را دید ) به میان جماعت مزبور آمد و یکایک آنان را بوئید و سپس بر یکی از مهمانان بول کرد ، چون تفحص کردند دریافتند که آن شخص صوفی نمی باشد .

👈برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

همچنین جامی در کتاب نفحات الانس ( ص 270) ردیف 467 و در ذکر کرامات شیخ نجم الدین کبری می گوید :

وی را شیخ ولی تراش نیز می گفتند ، شیخ سعدالدین حموی که از مریدان وی می باشد می گوید : روزی از اصحاب کهف سخن به میان آمد ، در ذهن من خطور کرد که آیا در این امت کسی هست که صحبت وی در سگ اثر بکند ؟

شیخ نجم الدین به نور فراست از ضمیر من آگاه شد و برخاست و به در خانقاه رفت و ایستاد ، ناگاه سگی آمد و دُمش تکان می داد ( )، شیخ را نظری بر وی افتاد ، بلافاصله نظر ولائی شیخ در آن سگ به نحوی اثر گذاشت که حیوان متحیر و بی خود شد و روی از شهر بگردانید و به گورستان رفت و سرش را به زمین می مالید ، حدود شصت سگ دیگر نیز ( که او را غرق دریای معرفت و جذبه دیدند ) گِردِ او حلقه زده ، آواز نکرده و هیچ نخوردند و به احترام وی ایستادند ، تااینکه آن سگ مُرد و شیخ دستور داد که آن را دفن کردند و بر سر قبرش عمارتی برای زیارت بناکردند .

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

عماد فقیه که از اقطاب صوفیه و معاصر خواجه حافظ شیرازی بوده نیز گربه ای داشته که آن را طوری تربیت کرده بود که هنگام نماز به نامبرده اقتدا می کرد . عماد فقیه که فردی سالوس و ریاکار بود این کارِ گربه را بعنوان کرامتی از خویش عرضه می کرد و اتفاقاً بخاطر همین موضوع شاه شجاع نیز مرید او گردید .

حافظ نیز در شعر زیر ، تزویر و ریاکاری عماد فقیه را مورد نقد قرار داده و از گربه او با استعاره ( گربه زاهد ) یاد کرده و به سالِکِ ساده دل و خوش باور که با استعاره ( کبکِ خوش خرام ) از او یاد نموده ، هشدار می دهد تا فریب ریاکاری امثال عماد فقیه را نخود .
 

     صوفی نهاد دام و سرِ حُقّه باز کرد
     بنیاد مکر با فلکِ حلیه ساز کرد

     ای کبکِ خوش خرام کجا می روی ؟ بایست
     غَرّه مشو که گربه زاهد نماز کرد

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

تبصره :

البته درباره استعاره ( گربه زاهد ) ، چالش حافظ بیشتر با مفهوم آن یعنی ، تزویر و ریا و کرامت تراشی برای فریب خلق توسط صوفیان است نه صرفاً یک مصداق خاص ، لذا بخاطر همین نگاه فراگیر و افق بلندِ جهان بینی نقادانه وی می باشد که شعر او از تنگنای زمان ، مکان و شخصِ خاص ، فراتر رفته و در هر برهه از روزگار ، مصادیقِ خاص خود را می یابد .

جالب است که بدانید اغلب کسانی که قصد نقد اقطاب صوفیه را دارند ، از استعاره ( گربه ) استفاده کرده اند . مانند عبید زاکانی که در داستان گربه و موش ، به همین موضوع پرداخته :

     مژدگانی که گربه تائب شد
     زاهد و عابد و مسلمانا

     بود در مسجد آن ستوده خصال
     در نماز و نیاز و افغانا

     گربه چون موشکان بدید بخواند
     رزقم امروز شد فراوانا

     موشکان را گرفت و زد به زمین
     که شدندی به خاک یکسانا

     جان من پند گیر از این قصه
     که شوی در زمانه شادانا

👈 برای مطالعه متن کامل شعر فوق ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

تبصره :

سعدی برای اینکه درنده خویی و خباثتِ اقطاب صوفیه را توصیف نماید ، تنها به استعاره گربه ( ) ، اکتفاء نکرده و آن ها را به ( پلنگانِ درنده ی صوف پوش ) ، ( کژ دُم ) و ( سگ ) تشبیه نموده :

      نه پرهیزگار و نه دانشورند
     همین بس که دنیا به دین می‌خورند

     که زنهار از این کژدمانِ خموش
     پلنگان درندهٔ صوف پوش

     که چون گربه زانو به دل برنهند
     و گر صیدی افتد ، چو سگ در جهند

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

امام باقر (ع) نیز اقطاب و سرانِ صوفیه را افرادی خبیث و پلید نامیده :

کلینی (ره) (۳۲۹ق) در کتاب اصول کافی که از منابع اربعه شیعه است ( ج 2 ص 309 ) از امام باقر (ع) روایت نموده :

ایشان با مشاهده ابوحنیفه و سفیان ثوری ، آن دو را با عبارتِ ( هَؤُلاَءِ اَلْأَخَابِثَ ، اَلصَّادُّونَ عَنْ دِينِ اَللَّهِ ) توصیف فرمودند ، یعنی : ( افرادی خبیث ، پلید و راهزنانِ دینِ خدا و بزرگترین مانع بر سر راه هدایت انسان ها )

👈برای مشاهده سند ( اینجا ) و ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

تبصره :

علامه ملا صالح مازندرانی نیز در شرح کبیر خود بر کتاب کافی ( ج 6 ص 383 ) در ذیل حدیثِ فوق می فرماید :

( سفيان هو سفيان بن سعيد بن مسروق الثورى و كان من المتصوفة المعترضين على أهل البيت (عليهم السلام) و كان له أيضا منزلة عظيمة عند الخلفاء و أهل الجور و كانا مرجعى الطواغيت .)

یعنی : ( سفیان ثوری از متصوفه و دشمنان سرسخت اهل بیت علیهم السلام می باشد که از جایگاهی ویژه و منزلتی عظیم در نزد خلفای ستمگر برخوردار بوده و همچنین مرجعِ بزرگی برای طواغیت ، محسوب می گردید ) .

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

یکی از القائات شیطانی صوفیه برای دور نگه داشتن مریدان خود از نقدهای مخالفان و پنهان ماندن ماهیت متزلزل و باطل تصوف ، این است که نقدهای فقهاء و علمای دین را ( اِفتی بِغَیر عِلم ) و غیر متخصصانه می نامند . حال آنکه این سخن ، فریبی بیش نیست .

توصیه اکید ما به علاقمندان به تحصیل علوم معرفتی این است که عرفان را از سرچشمه ی زلال و اصلی آن ، یعنی قرآن و اهل بیت (ع) فرا گرفته و همانطوری که در سایر امور زندگی و مبتلابه خود به متخصص مراجعه می کنند ، بنحو اولی در این گونه مسائل به علما و فقهای عظام شیعه مراجعه نموده و به هیچ عنوان تحت تاثیر تبلیغات واهی فرقه های مختلف صوفیه و عرفان های نوظهور قرار نگیرند .

     ای  صوفی شهر ، از تو بیدارتریم
      در فهمِ معانی ز تو هُشیارتریم

     هرگز نخورم فریبِ افسانه ی تو
      انصاف بده ، کدام پُرکارتریم ؟

  برگرفته از دروس نقد تصوف سیدرضا نوعی ( حکیم )

**********

ای ماهِ من ، جور مکن با گدای خویش
ما بنده توایم ، بترس از خدای خویش

ای من گدای کوی تو ، گر نیست و رحمتی
باری ، نظر دریغ مدار از گدای خویش

صد بار آشنا شده ای با من و هنوز
بیگانه وار می گذری ز آشنای خویش

خواهند عاشقان دو مراد از خدای خویش
هجر از برای غیر و وصالِ از برای خویش

زاهد برو ، که هست مرا با بُتانِ شهر
آن حالتی که نیست تو را با خدای خویش

گر دل ز کوی دوست نیامد عجب مدار
جایی نرفته است که آید بجای خویش

جانا جفای توست فزون از وفای ما
پیش جفای تو ، خجلم از وفای خویش

چون خاک پای تو شده ام از رهِ نیاز
ای سروِ  ناز ، سرمکش از خاکِ پای خویش

  ***** *****

حدیث سِلسِلَةُ الذَّهَب از احادیثِ قُدسی است که شیعه و سنی آن را از قول امام رضا (ع) روایت نموده اند و چون تمام سلسله راویان این حدیثِ قدسی ، امامِ معصوم (ع) می باشند لذا آن را «سِلسِلَةُ الذَّهب» به معنای «زنجیره ی زَرّین» توصیف کرده‌اند.

حدیث مزبور که به ( حِصن ) نیز شهرت دارد با دو تقریر ذیل روایت شده :

- امام رضا (ع) هنگام عبور از نیشابور فرمودند :

کلمة لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ حِصْنِي فَمَنْ دَخَلَ حِصْنِي أَمِنَ عَذَابِي ، قَالَ فَلَمَّا مَرَّتِ اَلرَّاحِلَةُ نَادَانَا بِشُرُوطِهَا وَ أَنَا مِنْ شُرُوطِهَا .

یعنی : کلمه لا اله الا اللّه قلعه ی من است و هرکس وارد آن دژ و قلعه مستحکم شود از عذابم در امان است .

راوی ( إسحاق بن راهوَیه ) می گوید : چون شتر به راه افتاد ، آن حضرت با صدای بلند به ما فرمود :

 اما این امر ، شرط هایی دارد و من از شرط های آن هستم .

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) ، ( اینجا ) ، ( اینجا ) و ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

تبصره :

الف ) اغلب محدثان اهل سنت ، حدیث سلسله الذهب را بدون بخش پایانی آن یعنی عبارت « اَلا بشروطها و أنا مِنْ شروطها» نقل کرده اند ⁉️

لیکن برخی از محدثان و علمای مُنصفِ از برادران اهل سنت مانند :  (  قاضى بهجت اَفندى شافعى ،خواجه پارساى بخارى حنفى و قندوزی حنفی ) حدیث فوق الذکر را با جمله ی پایانی آن نقل نموده اند .

ب ) جالب است بدانید که اغلب علمای اهل سنت از قول احمد بن حنبل در ذیل حدیث مزبور آورده اند که : لو قرى‌ء هذا الاسناد على مجنون لبرء من جنونه‌ ( اگر این اسناد بر دیوانه ‏اى خوانده شود ، هر آینه عاقل مى ‏شود )

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) ، ( اینجا ) ، ( اینجا ) و ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

- تقریر دوم از حدیث سلسلة الذّهب :

 يَقُولُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَلاَيَةُ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ حِصْنِي فَمَنْ دَخَلَ حِصْنِي أَمِنَ مِنْ عَذَابِي

یعنی : خداوند متعال می فرماید : ولایت علی ابن ابی طالب (ع) قلعه و دژ مستحکم من است ، بدرستیکه هر کس وارد آن شود قطعاً از عذاب من در امان خواهد بود .

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) و ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

تبصره :

حدیث فوق را نیز برخی از علمای اهل سنت مانند حاکم حسکانی حنفی نیشابوری در شواهد التنزیل ( ج 1 ص 170) نقل کرده است .

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) و ( اینجا )  کلیک کنید . 👉

حصن : در لغت به معنای دِژ ، قلعه و جای محکم است؛ یعنی جایی که در اثرِ ارتفاع و مستحکم بودنش ، نمی‌توان به آن دست یافت.

کلمه : در قرآن به معانی مختلفی بکار رفته که یکی از موارد استعمال آن ، ( انسانِ برگزیده ) است .

بعنوان نمونه :

الف : در آیه ی ذیل به حضرت مسیح ، کلمةُ الله ، اطلاق شده :

إنَّمَا الْمَسِيحُ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ رَسُولُ اللَّهِ وَكَلِمَتُهُ أَلْقَاهَا إِلَى مَرْيَمَ وَرُوحٌ مِنْهُ(171 النساء)

ب : در مواردی هم ، از ائمه ی اطهار (ع ) ، به کلمات ، کَلِمَةً التقوی ، كَلِمَةً بَاقِيَةً ، كَلِمَةُ اللَّه ، كَلِمَةً طَيِّبَةً  و... یاد شده که به آیات مربوطه ذیلاً اشاره می گردد :

(1)- وَجَعَلَ كَلِمَةَ الَّذِينَ كَفَرُوا السُّفْلَى وَكَلِمَةُ اللَّهِ هِيَ الْعُلْيَا وَاللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ (٤٠ التوبة)

 در آیه ی فوق ، نمی گوید ( الله هِيَ الْعُلْيَا )  بلکه می فرماید : ( كَلِمَةُ اللَّهِ هِيَ الْعُلْيَا ) کلمه ی خدا ، یعنی انسان برگزیده ( که حضرت رسول(  ص ) و حضرات معصومین علیهم السلام از کامل ترین مصادیق آن هستند ) ، والا و برتر می باشند ، و این عزت را برای این انسان های وارسته به سه نام از اسماء حُسنای خود تعلیل فرموده : ( وَاللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ ) .

(2)- وَجَعَلَهَا كَلِمَةً بَاقِيَةً فِي عَقِبِهِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ (٢٨زخرف)

در این آیه نیز طبق روایات وارده ، منظور از كَلِمَةً بَاقِيَةً ، امیر المومنین (ع) ، زهرا (س ) و امامان معصوم ( ع ) می باشند  .

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) ، ( اینجا ) ، ( اینجا ) و ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

کلمةً باقیةً ، با ابجد کبیر می شود ( 213) که برابر است با عدد ابجدی ( زهرا ) سلام الله علیها ، بنابر این امامان معصوم (ع) که کلمه ی باقیه ای پس از ابراهیم هستند همگی از نسلِ زهرای مرضیه (س) می باشند .

(3)- فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَى رَسُولِهِ وَعَلَى الْمُؤْمِنِينَ وَأَلْزَمَهُمْ كَلِمَةَ التَّقْوَى وَكَانُوا أَحَقَّ بِهَا (26 فتح)

کلمه ی تقوائیکه خداوند ، مومنین را به التزام و پیروی از آن امر نموده ، امیرالمومنین (ع ) و ولایت خاصه ایشان می باشد . کما اینکه در يکي از خطبه هاي پيامبر مي خوانيم نَحنُ کلِمَةُ التَّقوي و سَبيلَ الهُدي  .

👈برای مشاهده سند ( اینجا ) و ( اینجا )  می باشد . 👉

(4)- فَتَلَقَّى آدَمُ مِنْ رَبِّهِ كَلِمَاتٍ فَتَابَ عَلَيْهِ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ (٣٧ بقره)

در آیه ی فوق نیز منظور از ( کلمات ) که آدم (ع) بوسیله ی آن توبه کرد ، پنج تن آل عبا (ع) می باشند ، که البته این فقط اعتقاد شیعه این نیست بلکه علمای بزرگ اهل سنت نیز به آن اذعان نموده اند ، بعنوان نمونه :

جلال الدّین سیوطی در تفسیر «الدّر المنثور – التفسیر بالمأثور، ج 1 ص147» در این باره آورده است که :

رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند:

حضرت آدم خدا را بحقِّ محمد ، و علی ، و فاطمه ، و حسن ، و حسین خواند تا توبه او را بپذیر ، خداوند نیز ( به حرمت پنج تن آل عبا )  توبه حضرت آدم علیه السلام را پذیرفت.

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

کلمه  : بر اساسِ ابجدِ کبیر ، برابر است با عدد( 95 ) که اگر عدد 5 را با 9 جمع کنیم می شود (14 ) یعنی برابر با 14 معصوم (ع) .

(5)- أَلَمْ تَرَ كَيْفَ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلا كَلِمَةً طَيِّبَةً كَشَجَرَةٍ طَيِّبَةٍ أَصْلُهَا ثَابِتٌ وَفَرْعُهَا فِي السَّمَاءِ (٢٤ ابراهيم)
 

منظور از کلمه طیبه ، انبیاء ، بالاخص پیامبر (ص) ، امامان معصوم (ع)  می باشند و شیعیانِ امیرالمومنین (ع) نیز به نسبت به این شجره ی طیّبه ی ولایت به ( تنه ، ساقه ، برگ و میوه ی) آن تشبیه گردیده اند.

دیگران عمدتاً حدیث را اینگونه معنا کرده اند که :

 توحید که ( لا اله الا الله ) کنایه از آن است ، قلعه ی مُحکمِ خداست و شرطِ ورود و تَشَرُّف به این دژ و قلعه ی توحید نیز امامت و ولایت می باشد .

علیرغم اینکه تفسیر فوق صحیح است ، لیکن معنی دقیقتری نیز برای آن می توان در نظر گرفت و آن این است که :

منظور از لا اله الا الله ( توحید است ) ، ولی مقصود از ( کلمه ی لا اله الا الله ) که در حدیث سلسله الذهب بدان تصریح شده ، انسانِ توحیدی و مُوَحِّد ( یعنی امامِ معصوم ) می باشد که خودش ( قلعه ی توحید ) و ( حِصنِ حَصین ) و شرطِ تحققِ آن است ، نه شرط ورود به آن .

بنابر این منظور از ( کلمة لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ ) ، انسان توحیدی ( امام معصوم ) خاصه امیرالمومنین (ع) می باشد که ولایت او حصنِ حصین و موجبِ امان از عذاب الهی است . کما اینکه در تقریر دوم از حدیث حصن فرموده : ( وَلاَيَةُ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ حِصْنِي ) و به این ترتیب می توان بین دو حدیث ( حصن ) با محوریتِ ولایتِ اهل بیت (ع) ، جمع سالم برقرار نمود . فلذا توحیدی که در اینجا مطرح است توحید ولایت است .

در تفسیر قمی ج 2 ص 154 امام رضا (ع) از قولِ امام باقر در تفسیر آیه  «فِطْرَتَ اَللّٰهِ اَلَّتِي فَطَرَ اَلنّٰاسَ عَلَيْهٰا» فرمودند :

فِي قَوْلِهِ «فِطْرَتَ اَللّٰهِ اَلَّتِي فَطَرَ اَلنّٰاسَ عَلَيْهٰا» قَالَ :

هُوَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اَللَّهِ عَلِيٌّ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ وَلِيُّ اَللَّهِ إِلَى هَاهُنَا اَلتَّوْحِيدُ .

یعنی : توحیدی که فطرت بر آن سرشته شده عبارت است از اعتقاد به سه اصل ( لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ ) ، ( مُحَمَّدٌ رَسُولُ اَللَّهِ ) ، ( عَلِيٌّ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ وَلِيُّ اَللَّهِ ) و  توحید تا اینجا است ( یعنی نبوت و ولایت نیز جزو توحید است ) .

👈 برای مشاهده سند ( اینجا  ) کلیک کنید . 👉

تبصره :

مردم معمولاً بین توحید ، نبوت و امامت ، سه مرز قائل می شوند ، لیکن در حدیث فوق امام باقر (ع) بعد از ذکرِ ( توحید ، نبوت و امامت ) می فرمایند :

 👈 ( إِلَى هَاهُنَا اَلتَّوْحِيدُ ) یعنی نبوت و امامت و ولایت امام معصوم (ع) نیز جزو توحید است که می توان از آن به توحید در ولایت ، نام برد .

طبق آنچه توضیح داده شد ، بین دو حدیثِ سِلسِلَةُ الذَّهَب که اولی ، کلمه ی لا اله الا الله را قلعه ی محکم و حدیثِ دوم  ،که ولایتِ علی (ع) را بعنوان قلعه ی مُستحکمِ خدا معرفی می کرد ، بنحو شایسته ای جمع نمودیم ، بدین نحو که ولایتِ علی ، همانا قلعه ی مستحکمِ توحید و نیز موجبِ امانِ از عذابِ خدا می باشد .

     سوگند که درگاهِ علی ، حِصنِ حَصین است
     تا بوده همین بوده و تا هست همین است

نکته پایانی اینکه ، امامت و ولایت نه تنها شرطِ تحققِ قَلعه ی توحید بلکه شرطِ ظهورِ فیضِ هستی و تجلی اسماء و صفات خدا و تبلور آن در عوالمِ هستی است . بعبارت دیگر ظهورِ هستی و همچنین اظهارِ کمالاتِ آن ، مشروط به وجودِ امام است :

     (( بِیُمنِهِ رُزِقَ الوَری‌ وَ بِوُجُودِهِ ثَبَتَتِ الأرضُ و السَّماء ))

    یا صاحب الزمان (عج) :

     چون چشمِ تو دل می‌بَرَد از گوشه نشینان
     دنبالِ تو بودن گُنَه از جانبِ ما نیست

     روی تو مگر آینه ی لطفِ الهیست
     حقا که چنین است و در این روی و ریا نیست

     باز آی که بی روی تو ای شمعِ دل افروز
     در بزمِ حریفان اثرِ نور و صَفا  نیست

برگرفته از دروس شرح حدیث سلسله الذهب سید رضا نوعی ( حکیم )

استعمال حشیش توسط ابن عربی پدرِ عرفانِ نظری 💥

برهان الدین بِقاعی ( 809 ق ) که یکی از علمای بزرگ اهل سنت می باشد ، در کتاب ( مصرع التصوف ) ( ص ج 1 ص 182 ) از  قول قاضی عضد الدین ایجی شافعی ( ۷۵۶ ق ) می گوید :

نقل عن القاضي عضد الدين تكفيرهم ، فإنه قال في وصفه لابن عربي : ( يحكى عنه أنه كان كذابا حشاشا كأوغاد الأوباش )

یعنی : قاضی عضد ایجی ، ابن عربی را تکفیر نموده و او را فردی کذّاب 👈و از اوباشی می داند که همواره حشیش استعمال می کرده .👉

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

تبصره :

(1) - ابن عربی تحت تاثیر خلسه ناشی از استعمال مواد افیونی و حشیش ، شیعه را بصورت بوزینه می بیند و نُه مرتبه به معراج رفته و در آنجا مقام امیرالمومنین (ع) را از ابوبکر و عُمَر پائین تر مشاهده نموده و کتاب فصوص الحکم را نیز در چنین فضایی از پیامبر (ص) تلقی کرده .

(2) -  از چنین شخص نباید تعجب کرد که دوبار در کنار منقل ، خدا را خواب دیده که به او دستور می دهد مردم را نصیحت کند ، و البته جای شگفتی نیست که ذهن وهم آلود و بیمار او ، خدائی  را ترسیم می نماید که خلقت را از روز جمعه آغاز و در روز شنبه پایان داده و روز یکشنبه ( معاذ الله ) یک پایش را روی پای دیگرش انداخته و استراحت می کند .

(3) -  خدا در نگاه ابن عربی وقتی از ( هل من مَزید ) گفتنِ جهنم خسته می شود یک پایش را داخلِ جهنم می گذارد و آنگاه جهنم می گوید ، حالا بس است و علاوه بر این .

(4) - دو پای خدا که بر کرسی قرار دارد ، کارآیی های دیگری نیز از نظر محی الدین عربی دارد ، بعنوان مثال در ایام حج به همراه سایر حجاج هروله می کند و در روز قیامت وقتی که ساق پایش را به مردم نشان می دهد ، او را می شناسند و به سجد می افتند . 😳

(5) -  موارد فوق بطور مستند در همین سایت مورد نقد و بررسی قرار گرفته است .

👈بعنوان نمونه می توانید ( اینجا ) را کلیک کنید . 👉

البته هنگامی تعجب ما بیشتر می شود که علیرغم این همه انحرافات فکری و فضاحت های عملی ابن عربی ، امثال حجت الاسلام محمد حسن وکیلی در کتاب ( محی الدین عربی شیعه خالص ص 15) می نویسد :

(( محی الدین حق بزرگی بر گردن عالمان شیعی دارد و فقط به برکت آراء و آثار او بود که توفیق معرفت اجمالی آیات و روایات معارفی شیعه فراهم شده است و همه علمای شیعه سر سفره او نشسته اند )) ⁉️ 😳

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

استعمال موارد مخدر همواره در بین تمام فرقه های دراویش و متصوفه ،  رائج بوده و به عنوان یکی از آدابِ خانقاهی محسوب می گردد که ذیلاً به بررسی اجمالی آن می پردازیم :

الف )  علامه طباطبایی (ره) در تفسیر المیزان ( ج 5 ص 458 ) وضعیت فعلی تصوف را این چنین ترسیم نموده و می فرماید :

( لم يبق من التصوف إلا التكدي واستعمال الأفيون والبنج وهو الفناء )

یعنی : اکنون تصوف عبارت شده از بوقى و منتشایى و یک کیسه گدائى ، بعدا هم به اصطلاح خودشان براى اینکه فانى فى الله بشوند ، افیون و بنگ و چرس ‌ استعمال می کنند .

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) و  ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

ب )  در گذشته نیز استعمال ( حشیش ) در بین فرقه مولویه رواج داشته ، بنحوی که شمس تبریزی در مقالات ( ج 1 ص 74 ) زبان به گلایه گشوده و می گوید :

  یاران ما به سبزک ( حشیش ) گرم شوند . که آن خیالِ دیو است .

شمس در جای دیگر ( مقالات ج 2 ص 271) از آلوده گی فرزندان مولانا به حشیش و بنگ ابراز نگرانی کرده و می گوید :

  باز بها ( بهاء الدین ولد ) گیاه خودن آغاز کرده ...

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) و ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

تبصره :

سبزک به معنای حشیش و گیاه خوردن نیز به معنای استعمال بنگ توسط فرزند مولانا می باشد . علاء الدین پسر کوچکتر مولانا از اوباش و افراد لاابالی بود که اتفاقا در سر به نیست کردنِ شمس تبریزی نقش اصلی را ایفاء نموده است .

ج ) مولانا برای بدست آوردن حالتِ خلسه ، به جای استعمالِ از حشیش ( سبزک ) و یا بنگ ، به یاران و مریدانِ خود سماع را توصیه می کند ( بر خلافِ ابن عربی که به سماع چندان روی خوشی نشان نمی دهد ) :

     گفتا نشانه هست ولیکن تو خیره ای
     کان کس که بنگ خورد، دهد مغز او دوار

      ز اندیشه و خیال فرو روب سینه را
     سبزک بنه ز دست و نظر کن به سبزه زار

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

تبصره :

گویا مریدان مولانا که مزّه نشئه گی حشیش و بنگ را تجربه کرده بودند ، علیرغم توصیه مراد خویش ، کماکان به رویه خود ادامه داده و حتی در توصیف ( بَنگ ) اشعارِ زیادی سرودند ، از جمله :

     بنگی زدیم و سِرِّ اَنَاالْحَق شد آشکار

     ما را به این گیاهِ ضعیف این گمان نبود

یکی از اقداماتی که از گذشته تا به حال در بینِ دراویش و متصوفه مرسوم است ، جوشاندنِ بنگ و حشیش در آبگوشت و توزیع این غذا در بینِ مریدان می باشد تا بتوانند افراد را تحتِ تأثیرِ مواد مخدر قرار داده ، به گونه ای که این افراد فکر کنند حالتی که به آنها دست می‌دهد در اثر تأثیراتِ معنوی حضور در خانقاه است .

این اعمال تا جایی به صورت علنی بوده است که یکی از اقطاب «حیرتعلیشاه نایینی» جانشینِ صفی علیشاه در نامه‌ای به یکی از صوفیان از ارسالِ حشیش تشکر می‌کند.
غلامعلیشاه خاکسار در بسیاری از مجالس ، بساط تریاکش به پا بود و عکسهای او بر سر منقل نیز موجود است.

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

     ای خرقه پوش کَلِّ عَلَی الخَلقِ مَنقلی
    ای پیشه ی تو  ذِکرِ ( دَمِت گرم ، یا علی )

     عرفانِ توست ، عرفانِ صلح کُل ، عرفانِ تنبلی
    عرفانِ شکّ و جبر ، عرفان مَنقلی

    عرفان بباف و دم بزن از  (وحدتِ وجود)
    از کشف بی شهود ، از  (بود)  و از (نبود)

    همراهِ چَرس و بنگ ، تا ابر ، کُن صعود
    پرواز کن به عرش ، بالا برو  چو ( دود )

توصیه اکید ما به طالبانِ عرفان ( خصوصاً جوانان ) این است :

برای آنکه به دام تصوف و یا عرفان های نوظهور نیفتند ، صرفاً معارف را از سرچشمه زلال آن یعنی قرآن و مکتب اهل بیت (ع) و منابع معتبر شیعه مانند : ( توحید صدوق ، نهج البلاغه ، صحیفه سجادیه و ... ) تحصیل نموده و هر سئوالی در این زمینه داشتند به علماء و فقهای عظام شیعه مراجعه نمایند .

     حذر از صوفیانِ شهر و دیار
     همه نامردم اند و مردمخوار

     هر چه دادی به دستشان خوردند
     هر چه آمد ز دستشان کردند

     پای منقل ز نشئه ی تریاک
     با توّهم روند تا افلاک

     رهزنِ دین و دامِ شیطانند
     دشمنِ اهل بیت و قرآنند

برگرفته از دروسِ نقد تصوف سید رضا نوعی ( حکیم )
 

( پروین اعتصامی مدافعِ کشفِ حجاب و طرفدار فمینیسمِ سکولار ) ⁉️

✍️ فرمان کشف حجاب از سوی رضا خان به صورت رسمی در ( ۱۷ دی ۱۳۱۴ ) ابلاغ گردید ، این موضوع از سوی علمای اسلام و قاطبه مردم با مخالفت های جدی روبرو شد ، لیکن از همان ابتدا زنان روشنفکر مآبی مانند : صدیقه دولت آبادی ، زندخت شیرازی و خصوصاً پروین اعتصامی در جبهه ی موافقان سرسخت قانون بی حجابی از سوی رضا خان که نقشِ پدری با اقتدار را برای آنها ایفاء می کرد ، ظاهر شدند .

پروین اعتصامی در اسفند 1314 و در حمایت از قانون کشف حجاب ، چکامه ای را با عنوان ( گنجِ عفت ) سرود که پاره ای از ابیات آن به شرح ذیل می باشد :

     زن در ایران ، پیش از این گویی که ایرانی نبود
     پیشه‌اش ، جز تیره‌روزی و پریشانی نبود

     زندگی و مرگش اندر کُنجِ عزلت می‌گذشت
     زن چه بود آن روزها ، گر زآن که زندانی نبود

     کس چو زن اندر سیاهی ، قرنها منزل نکرد
     کس چو زن در معبدِ سالوس ، قربانی نبود

     در عدالتخانه ی انصاف ، زن شاهد نداشت
     در دبستانِ فضیلت زن دبستانی نبود

     در قفس می‌آرمید و در قفس می‌داد جان
     در گلستان نام از این مرغِ گلستانی نبود

     عیبها را جامهٔ پرهیز پوشانده‌ است و بس
     جامهٔ عجب و هوی ، بهتر ز عریانی نبود

     چشم و دل را پرده می بایست ، اما از عفاف
     چادرِ پوسیده ، بنیادِ مسلمانی نبود

     خسروا ، دست توانای تو ، آسان کرد کار
     ورنه در این کارِ سخت ، امّیدِ آسانی نبود

     شَه نمی‌شد گر‌در این گمگشته کشتی ناخدای
     ساحلی پیدا از این دریای طوفانی نبود

👈 برای مشاهده مدرک ( اینجا ) و ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

تبصره :

الف ) شعر فوق در اولین چاپ دیوان پروین و در زمان حیات خودش بطور کامل آمده لیکن توسط برادرش ( ابو الفتح اعتصامی ) در چاپ های بعدی دیوان او ، سه بیت آخر قصیده حذف و نام قصیده نیز به ( زن در ایران ) تغییر یافت .

ب ) پروین در چکامه مزبور و در بیت ( چشم و دل را پرده می بایست ، اما از عفاف / چادرِ پوسیده ، بنیادِ مسلمانی نبود ) به دو مسئله اشاره می کند :

(1) - حجاب بزرگترین عامل عقب ماندگی زنان و محرومیت آنها از علم و دانش و مانع اصلی در راه حضور آنان در عرصه های فرهنگی و اجتماعی می باشد فلذا از نظر او با پاینندی به عنصر ( عفاف ) ، نیازی به حجاب نیست . در صورتیکه مطابق آموزه های اسلام ، حجاب هرگز مانع علم آموزی و حضور زن در عرصه های اجتماعی نبوده بلکه آن را ثمره ی عفاف و بعنوان عاملِ مصونیت معرفی می کند نه محدودیت .

(2) - پروین با عبارت ( چادر پوسیده ، بنیاد مسلمانی نبود) ، چادر را بعنوان نماد حجاب و عفاف ، مورد تخطئه قرار داده است .

(3) - این شاعره شهیر در ابیات پایانی قصیده خود ، رضا خان را خسروئی می داند که حجاب بعنوان بزرگترین عامل عقب ماندگی زنان ایرانی ، به دست توانای او برداشته شده و در در بیت بعد نیز تصریح می کند که رضا خان بعنوان یک ناخدا ، کشتی طوفان زده ملت ایران را به ساحل رشد و تعالی رسانده است .

ج ) البته حمایت پروین از فرمان کشف حجابِ رضا خان ، محدود به سرودن قصیده مزبور نبوده بلکه او حمایت عمیق تر و بیشتر خود از این فرمان ننگین را با کنار گذاشتن حجابِ خویش ، عملاً به اثبات رساند و از آن پس فعالیت های علمی و اجتماعی خود را بدون حجاب ادامه داد . فلذا نگاه او به مسئله حجاب را می توان برگرفته از مبانی فمینیسم سکولار تلقی و ارزیابی نمود .

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) و ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

رویکرد افراطی پروین به آزادی زنان ، برگرفته از افکار انحرافی قاسم امین مصری است که توسط پدرش ( اعتصام الملک ) با آراء او آشنا شد . پدر پروین به شدت متاثر از دیدگاه قاسم امین بود ، بنحوی که کتاب ( تحریر المرأة ) او را با عنوانِ ( تربیت نسوان ) ترجمه و منتشر کرد .

قاسم امین ، متفکری سکولار و طرفدار لیبرالیسم فرانسوی است و او را می توان از نخستین منادیان فمینیسم سکولار دانست ، نامبرده علم آموزی و حضور اجتماعی زنان را با حجاب ، دو موضوع کاملاً متضاد نشان می دهد لیکن ابتدا فقط رفع حجاب افراطی و نشان دادن دست و صورت و حضور زنان در اجتماع را کافی می داند ولی در ادامه ، به برداشتنِ کامل حجاب تاکید می کند . کما اینکه نوه اش در تجدید چاپ کتاب ( تحریر المرأة ) تصاویر زنانِ بی حجاب را بعنوان الگوی برگرفته از افکار قاسم امین ، ضمیمه کتاب مزبور نموده است .

👈 شاخصه­ هایی را که به نظر قاسم امین مصری ، بر تغییر وضعیتِ فرودستی زن تأثیر دارد ، عبارتند از :

1ـ الگو گرفتن از پیشرفت علمی

2ـ نگاه علمی داشتن به مسائل و مخالفت با سلطۀ مذهب (سکولاریسم)

3ـ مخالفت باطبقۀسرمایه­ دار

4ـ از­­بین­­رفتن حکومت استبدادی.

( بنابراین او مبارزه با نابرابری جنسیتی و فمینیسم را با سه عامل : سکولاریسم ، مبارزه با استبداد و رفع نابرابری اقتصادی ، تلفیق کرده است . )

📚(  تحریرالمرأة ، ص56-350 ، ص64-361 و ص367)

عناصر فوق به وضوح در اشعار پروین اعتصامی ظهور یافته ، پروین از لحاظ تئوری و نیز در عمل ، کاملا پایبند به مبانی فکری قاسم امین و فمینیسم سکولار می باشد .

پروین اعتصامی از لحاظ فکری به حزب رنجبران ایران نیز تا حدودی گرایش دارد وحتی تحت تاثیر مبانی فکری آنها ، قصیده ( ای رنجبر ) را سروده که برخی از ابیات آن به شرح ذیل می باشد :

     تا به کی جان کندن اندر آفتاب ای رنجبر
     ریختن از بهر نان از چهره آب ای رنجبر

     از حقوقِ پایمالِ خویشتن کن پرسشی
     چند می ترسی ز هر خان و جناب ای رنجبر

     مردم آنانند کز حکم و سیاست آگهند
     کارگر کارش غم است و اضطراب ای رنجبر

👈 برای مشاهده قصیده کامل ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

تبصره :

حزب رنجبران ایران یکی از احزاب چپ می باشد که از حزب رادیکال کمونیستی توده انشعاب داده و نماینده سیاسی طبقه کارگر ایران است .

پروین اعتصامی در اواخر عمرش از سوی پهلوی اول با بی مهری مواجه شد ، ابتدا نشان سوم علمی که از سوی وزارت فرهنگ برای او ارسال شده بود را نوعی توهین به خویش تلقی کرده و آن را نپذیرفت و در ادامه نیز بنحوی از قبول مسئولیت تعلیم خاندان دربار پهلوی ، استنکاف ورزید . 

نتیجه و تجزیه و تحلیل :

در مواجهه با افکار پروین اعتصامی ، عمدتاً سه رویکرد وجود دارد :

1- عده ای پروین را تا سر حد یک قدیسه و نمادی تمام عیار از زن مسلمان ، بالا برده اند ، بعنوان نمونه اخیرا در مراسم سالروز بزرگداشت وی ، یکی از شخصیت های ادبی ، در تجلیل از مقام پروین و توصیف او گفته :

( پروین اعتصامی نماد کاملِ زنِ مسلمانِ ایرانی است که در تنگنای روزگارِ خویش و در عصرِ هجمه ی دین‌زدایی هیچگاه روی از معنویت و باورهای انسانی و اسلامی برنتافت و چون دیگران تن به لباسِ تفکر غربی نپوشاند ) 😳

2- گروه دوم ، در مواجهه با آراء و نظرات پروین اعتصامی ، راه بی انصافی و تفریط را پیشه کرده و نبوغِ او در شعر تعلیمی و موضوعاتِ بسیار دلپذیر و آموزنده ی مواعظ ، نقدهای اجتماعی و تجلیل از کرامت زن ، عدالت اجتماعی و ... را در اشعار او نادیده گرفته و با کمال ناسپاسی این بانوی شهیر در عرصه ادبیات ایران را ( شاعرِ نخود و لوبیا ) نامیده و متقابلاً به تجلیل از شاعره ی دیگر بنام ( فروغ فرخ زاد )  پرداخته اند .

3 - گروه سوم ( که نگارنده نیز با آن ها هم عقیده است ) بر این باورند که گرایش به فمینیسمِ سکولار توسط پروین در مسائل مربوط به زنان و خصوصاً دفاع او از فرمان ننگینِ کشفِ حجابِ رضاخان و نیز به یک سو نهادنِ حجاب و پذیرش بی حجابی توسط مشارالیها ، به شدت مورد نقد و مغایر با آموزه های اسلام می باشد .

فلذا شایسته نیست که با فتوشاپ تصاویر وی و گذاشتن روسری بر سر او ، نامبرده را بعنوان شخصیتی تمام عیار و الگو و نمادی کامل برای یک زن مسلمان معرفی کرد ، نماد کامل و بی پیرایه برای زنان فقط حضرت زهرا ، حضرت خدیجه ، زینب کبری ، مریم ، آسیه ، فاطمه معصومه  ( سلام خدا بر ایشان باد ) می باشند .

👈در عین حال ، نبوع پروین اعتصامی در عرصه شعر تعلیمی و آموزه های ( اخلاقی ، حکمی ، مواعظ دلپذیر ، تکریم از مقام زن و مقام مادر ، لزوم ظلم ستیزی ) در اشعار او را نیز هرگز نباید نادیده انگاشت و در یک کلام می بایست نظر خود را بیشتر معطوف به نقاطِ مثبتِ شخصیتِ این شاعره ی مُکرّمه ، معطوف نموده و به ایشان بعنوان یکی از مفاخر و مشاهیر بزرگِ ایرانِ عزیزمان ، ارج نهاد .

برگرفته از دروس آسیب شناسی ادبیات معاصر سید رضا نوعی (حکیم )